سخنرانی داود امینی: از نظریه‌های جدید ارزشیابی اسناد در دنیا پیروی کنیم
داود امینی در سخنرانی خود در نشست آرشیو ملی ایران، در 19 اسفند 93، با موضوع «تأثیر ارزشیابی اسناد، در تنظیم و توصیف آن» گفت:
اساسا، بین اصول آرشیوی برای ارزشیابی اسناد و ملاک و سازوکارهای عملیاتی لازم برای ارزشیابی، در نظریات آرشیودارهای جهان، تفاوت‌هایی دیده می‌شود. علی‌رغم این واقعیت که از نظر تئوری، بر اهمیت ارزش اسنادی تأکید می‌شود، ولی در بیش‌تر کشورها، ارزیابی ارزش اطلاعاتی اسناد، نقش مهمی در ارزشیابی آنها دارد.
امینی اضافه کرد: براساس نظریه تئودور شلنبرگ آمریکایی، دو نوع ارزش در اسناد دولتی قابل تشخیص است که او، آنها را به دو دسته ارزش‌های اولیه و ارزش‌های ثانویه تقسیم کرده است.
شلنبرگ، ارزش‌های اولیه و ثانویه اسناد را مشتمل بر کاربردهایی معرفی کرده که سوابق به خاطر آنها تولید شده است: تشخیص ارزش اولیة سوابق، در صلاحیت دستگاه ایجاد کننده است. هر سازمان می‌باید هیئتی از اشخاص مطلع در امور اسناد و تشکیلات، جهت رسیدگی به موضوع و تعیین ارزش‌های اولیه اسناد برگزیند. آرشیو ملی ایران هم پس از تأسیس از این نظریات پیروی کرده است.
بی‌تردید کارشناسان اسناد که همان آرشیودارها می‌باشند، به‌عنوان مرجع صلاحیت‌دار تشخیص ارزش‌های ثانویة اسناد شناخته شده‌اند. بنابراین، تعیین ارزش‌های اطلاعاتی و تحقیقاتی اسناد، در صلاحیت کارشناسان ارزش‌یاب اسناد ملی می‌باشد.
امینی در سخنانش ادامه داد: ارزش ثانویه از دید شلنبرگ، ارزش‌هایی است که سابقه از نظر تولید‌کننده، سازمان‌های دیگر یا افراد مختلف و به‌ویژه پژوهش‌گران دارد. درواقع ارزش‌های ثانویه، ارزش‌هایی است که سند به خاطر آن تولید نشده است و استفاده کنندگان هم بیش‌تر کسانی دیگر، جدا از تولید‌کنندگان یا دریافت‌کنندگان آن، هستند. شلنبرگ، عامل شناسایی ارزش‌های ثانویه را بر مبنای دو موضوع ارزش استنادی و ارزش اطلاعاتی(تحقیقی) می‌داند.
وظیفة اساسی آرشیو ملی، بررسی، ارزشیابی و تفکیک سوابق و پرونده‌های راکد سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت، به منظور تعیین اسناد با ارزش و اوراق امحائی می‌باشد. سند با ارزش، عموماً دارای ارزش استنادی و یا ارزش تحقیقی است.
بدین‌ترتیب برای بررسی و ارزشیابی هررشته پرونده، ابتدا می‌باید رابطة میان پرونده‌ها از یک‌سو و سازمان مربوط با سایر سازمان‌ها ازسوی‌دیگر، مشخص و درک شود. پرونده‌ها، زاییدة فعالیت‌های سازمان‌ها و افراد آن است. طرز تشکیل و مفهوم و ارزش آنها، بستگی به منشأ فعالیت‌ها دارد. اگر منشأ، نوع فعالیت و ارتباط آن با سایر پرونده‌ها و نیز سبب پیدایش آنها مشخص و قابل درک نباشد، ارزش آن پرونده‌ها نیز مبهم و نامشخص خواهد بود.
کارشناس ارزشیابی اسناد، می‌باید با روش‌های تعیین ارزشیابی تحقیقی اسناد هم آشنایی داشته باشد. کارشناس ارزشیابی اسناد، نباید دایرة اطلاعات عمومی خود را منحصر به یک یا دو رشته کرده و با نگاهی محدود به ارزش تحقیقی اسناد، در هنگام ارزشیابی اسناد تنها به آنها بپردازد. تعیین ارزش‌های تحقیقی اسناد، دارای اصول و روش‌های کلی می‌باشد. در ارزشیابی اسناد، می‌باید این اصول و روش‌های کلی برای تعیین ارزش‌های تحقیقی اسناد درنظر گرفته شود.
امینی افزود: برطبق نظریه جنکینسون انگلیسی، ارزشیابی اسناد دولتی به عهده مسئولان ادرات دولتی گذاشته شده است و پس از اظهار نظر آنها، کارشناس ارزشیابی اسناد آرشیو ملی اقدام می‌کند که در آرشیو ملی ایران از ابتدای تأسیس تاکنون از همین نظریه‌های شلنبرگ و جنکینسون، پیروی می‌شود.
یکی از مشکل‌ترین وظیفه در حوزه ارزشیابی اسناد، تعیین و تعریف ملاک‌ها در‌مورد اسنادی است که باید حفظ و نگه‌داری شود. در آرشیو ملی کشورمان، کارشناس ارزشیابی اسناد، پس از اخذ رأی شوارای اسناد ملی، نسبت به تعیین و تکلیف اسناد ادارات دولتی مطابق با مصوبات شورای مزبور، اقدام می‌کند.
نحوة همکاری کارشناسان ارزشیابی اسناد با سازمان‌های دولتی، در مراحل مختلف کار متفاوت می‌باشد. مثلاً در کشورهای فرانسه و انگلستان، کارشناسان اسناد به‌عنوان رابط دائم در سازمان‌ها مقیم هستند و یا مستمراً با سازمان معینی در تماس می‌باشند. در این دو کشور و دانمارک و آمریکا، برنامة امحا و فهرست مشروح اوراقی که زائد تشخیص داده می‌شود، به‌وسیلة سازمان‌های دولتی و با مشورت نمایندگان آرشیو تنظیم می‌شود و برای تصویب نهائی به آرشیو ملی تسلیم می‌گردد.
امینی با مقایسه تطبیقی آرشیو ملی کشورمان با آرشیو ملی کانادا گفت: در دو سه دهه اخیر قانون آرشیو کانادا، این ملاک‌ها را از طریق نظریه‌های ارزشیابی کلان دنبال کرده است. برخی دیگر از آرشیوهای پیشرفته جهان مثل نروژ، هلند، آمریکا نیز، هم‌اکنون از نظریه‌های جدیدی همچون ارزشیابی عملکردی، ارزشیابی کلان، ارزشیابی تحلیلی و غیره که در واقع از بالا به پایین است و عملکردها، وظایف و جایگاه سازمانی را در ارزشیابی اسناد ملاک قرار می‌دهند، پیروی می‌کنند. لازم است آرشیو ملی ایران نیز، با توجه به تغییر رویه ارزشیابی اسناد در کشورهای پیشرفته جهان، با تغییر قانون و آیین‌نامه‌هایش که مربوط به سال 1351 است، به پیروی از نظریه‌های جدید علم آرشیو در ارزشیابی اسناد که در آرشیو های پیشرفته دنیا عمل می‌شود، روی آورد.
سخنرانی داود امینی در نشست تخصصی پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
| نشست تخصصی "مطالعات آرشیوی، اصول، راهبرد و عملکرد" با سخنرانی داود امینی، توسط پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، برگزار شد |
| تاریخ درج خبر : 1393/12/05 10:48:02 ق.ظ سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران |
این نشست تخصصی با سخنان آقای دکتر مرادی نیا ریاست پژوهشکده اسناد در مورد ضرورت نگاه درون سازمانی به دانش و تجربیات کارشناسان و متخصصان سازمان در کنار نگاه برون سازمانی برای استفاده از دانش و تخصص‌های خارج از سازمان آغاز شد. در ادامه آقای داود امینی کارمند با سابقه آرشیو ملی ایران پس از معرفی کتاب در دست چاپ خود در زمینه مطالعات آرشیوی سخنان خود را با اشاره به اساسنامه سازمان اسناد و کتابخانه ملی آغاز کرد و به نمونه‌هایی از تجربیات خود و دیگر همکاران در زمینه گام‌های نخست در عمل به اساسنامه سازمان اشاره نمود. کارمند آرشیو ملی ایران با بیش از 27 سال سابقه خدمت به نمونه‌هایی از فقدان دستورالعمل‌ها و معیارهای لازم برای ارزشیابی و گردآوری اسناد به عنوان نخستین مرحله شکل‌گیری آرشیو ملی ایران اشاره کرد و ادامه داد که برای پرداختن به دیگر گام‌های عمل به اساسنامه سازمان نیاز به جلسات تخصصی‌تر و نیز سیستمی است که طی آن دانش، تجربیات و نقطه نظرهای کارکنان فعال در کتابخانه و آرشیو ملی ایران ثبت و ضبط شده و مورد توجه قرار گیرد. این نشست تخصصی با پاسخ به پرسش‌های مطرح شده به پایان رسید. | |||||||||||||||||||||||
انتشار کتاب «اعدام انقلابی رزم‌آرا» نوشته: داود امینی
انتشار کتاب «اعدام انقلابی رزم‌آرا» نوشته: داود امینی
فداییان اسلام، با یک دهه مبارزات ایدئولوژیک و با تاکتیک مسلحانه، در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، نقش اساسی داشتند. آنان، با اندیشه سیاسی و عملکرد و مبارزات مذهبیشان، آغازگر حرکتی عقیدتی و مبارزه مسلحانه در برابر جریان‌های ضد‌دینی حکومت پهلوی بودند. مبارزات مکتبی آنان تا آنجا پیش رفت که علاوه‌بر قتل کسروی، به‌دلیل انحرافات دینیش، با ظهور یک سلسله جریانات سیاسی در کشور و آغاز نهضت ملی نفت، به ائتلاف با نیروهای ملی- مذهبی این نهضت پیوست و در این مسیر، با قتل عبدالحسین هژیر، زمینه راهیابی آیت‌الله کاشانی و ملیون را به مجلس دوره شانزدهم فراهم ساخت و درجریان نهضت ملی نفت، تمام توان خود را برای پیشبرد اهداف این نهضت به‌کار گرفت.
جمعیت فداییان اسلام، با ورود به مبارزات سیاسی، به تبیین تئوری یک حکومت ایده‌آل اسلامی پرداختند و در جریان حرکت اسلامی خود، تاکتیک مسلحانه را برگزیدند. در مبارزات ملی- مذهبی نهضت ملی نفت، با اعدام انقلابی رزم‌آرا، تحولی عظیم در روند نهضت ملی پدید آوردند که به پیروزی آن نهضت انجامید. حرکت انقلابی و مشی مسلحانه آنان نیز، الگوی نیروهای مبارز مذهبی کشور تا پیروزی انقلاب اسلامی قرار گرفت.
در این هنگام، عامل اصلی مخالفت با ملی شدن نفت در کشور یعنی رزم آرا، نخست وزیر کشور بود و هنگامی که هیچ راهی برای متقاعد ساختن او نیافتند، با هم‌پیمانی آیت‌الله کاشانی و ملیون متشکل در جبهه ملی، به قتل او مبادرت ورزیدند. قتل رزم‌آرا به‌دست فداییان اسلام، یکی از مهمترین عوامل ملی شدن صنعت نفت بود. علاوه‌بر‌آن، چنین حرکتی موجب گشت تا دولت ملی دکتر مصدق بر سر کار بیاید. اما، در طول دولت مصدق و به دنبال ایجاد اختلافا ت بین آن دولت و نواب صفوی، فداییان اسلام بازداشت و به زندان افتادند.
از همین زمان، ملی‌گرایان که در دولت ملی از مخالفین این جمعیت بودند، تلاش کردند تا با نادیده گرفتن نقش نیروهای مذهبی و حذف آنان از تاریخ نهضت ملی، ملی کردن صنعت نفت را به خود نسبت دهند. از‌این‌روی، با آگاهی از تأثیر‌گذاری ژرف این حرکت بر جنبش اسلامی مردم ایران، به طرح شبهه‌های تاریخی از طریق قلب حقایق و تحریف تاریخ و کم‌رنگ کردن نقش آنان در نهضت ملی نفت، پرداختند. از‌جمله این حرکت‌ها، انتساب قتل رزم‌آرا به محافظین او و انکار اقدام انقلابی خلیل طهماسبی در قتل رزم آرا است. اما اسناد و شواهد انجام این عمل توسط خلیل طهماسبی، بسیار شفاف و روشن بود. به‌همین دلیل، چون نمی‌توانستند به محو آن اسناد و شواهد بپردازند، به تحریف اسناد و تاریخ نهضت ملی نفت روی آوردند. در این مجموعه، اسناد صورت بازجویی‌های فداییان اسلام و آیت الله کاشانی و ملی‌گرایانی که خود در آن روزها با آنان هم پیمان و در خلق این وقایع همراه بودند، ارائه می‌گردد. این کتاب، مجموعه کاملی از مستندات تاریخی است که حقیقت تاریخی این مقطع را روشن می‌سازد. این اسناد، مهم ترین و مستند‌ترین شواهد تاریخی است که واقعیت نقش فداییان اسلام و خلیل طهماسبی را که خود قربانیان این واقعه بودند، نمایان خواهد ساخت.
ارائه صورت بازجویی‌های رهبر و اعضای جمعیت فداییان اسلام و آیت‌الله کاشانی و نیز، نیروهای ملی این نهضت، ضمن روشن ساختن مواضع هر یک از آن گروه‌ها و شخصیت‌ها، به رفع شبهه‌ها و پاسخ‌گویی مستند، به حقیقت‌جویان تاریخ معاصر،کمک می‌کند. این کتاب در 576 صفحه و در سال 1393 از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است. این کتاب در سال ۱۳۹۳ در ۵۷۶ صفحه از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
سخنرانی داود امینی در نشست «مطالعات آرشیوی- عملکرد، راه‌بردها و اصول آرشیوی»
سخنرانی داود امینی در نشست پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با موضوع: «مطالعات آرشیوی- عملکرد، راه‌بردها و اصول آرشیوی» در مورخ 4/12/93
طبق سند برنامه استراتژیک سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، این سازمان متولی گنجینه میراث مستند است. گنجینه اسناد آرشیو ملی، متشکل از برگ‌های زرینی است که تاریخ این مرز و بوم و تلاش ایرانیان را در تولید علم و دانش، به نمایش می‌گذارد. آرشیو ملی، در‌حقیقت میراث‌دار بخشی از هویت ایرانیان به‌شمار می‌آید و مأموریتی بسیار خطیر دارد. از‌این‌روی تلاش می‌کند تا میراث مستند را گردآوری، پردازش و تنظیم و توصیف کند و ضمن تضمین بقای آن، دسترسی به این گنجینه را برای جویندگان دانش، آسان‌تر، سریع‌تر و امکان‌پذیرتر سازد.
این سازمان در فرایند برنامه‌ریزی خود، می‌کوشد تا برای آینده‌اش تصمیم گیرد. لذا نگاه به آینده، یکی از ارکان برنامه‌ریزی راهبردی آن محسوب می‌گردد. طبق سند استراتژی سازمان، در‌صورتی که آرشیو ملی بخواهد به مأموریت خود بپردازد، باید مسایلی چون ماهیت فلسفه وجودی، شایستگی‌های متمایز‌کننده و شناخت نیازهای اساسی جامعه به خدمات سازمان را روشن کند. آرشیو ملی، دارای بخش عمده‌ای از میراث مستند کشور و بخشی از میراث مستند جهانی است و دارای جایگاه خدماتی، سیاست‌گذاری، نظارتی و پژوهشی و آموزشی در سطح ملی است و به‌واسطه ماهیت و نقش خود، چراغ راه توسعه دانش است.
فلسفه و دلیل وجودی آرشیو ملی، دست‌یابی و ایفای نقش مرجع در حفظ، پاس‌داشت و تسهیل و تسریع و گسترش دسترسی به میراث مستند، کمک، هدایت و ترغیب جامعه به بهره‌برداری مؤثر از آن و سیاست‌گذاری و نظارت کارا بر شبکه اسنادی دستگاه‌های حکومتی و مراکز آرشیوی کشور است. در‌همین‌راستا اساسی‌ترین نیازهای جامعه به خدمات سازمان، شامل سیاست‌گذاری و نظارت بر چگونگی تولید سند، دسترسی سریع، بدون واسطه و ساده به میراث مستند، آگاه‌سازی جامعه از وجود گنجینه میراث مستند و بهره‌برداری از آن و حفظ پیوستگی با گذشتگان از طریق رساندن میراث آنان به‌دست آیندگان می‌گردد. برای رسیدن به هدف‌های این مأموریت، سازمان شایستگی‌های متمایز‌کننده‌ای دارد که در‌بر‌گیرنده گنجینه منابع در‌اختیار است و جایگاه هیئت امنای سازمان و جایگاه قانونی شورای اسناد ملی، بر‌آن می‌باشد و نیز، الزام دستگاه‌های دولتی به انتقال اسناد راکد به سازمان و همچنین مقبولیت سازمان در تدوین استانداردها و سرمایه تجربی نیروی انسانی، به‌آن قوت می‌بخشد.
براساس استراتژی سازمان که در سند برنامه‌ریزی آمده است، ایجاد و توسعه شبکه ملی دانش مستند با مرکزیت سازمان اسناد و کتابخانه ملی، از‌طریق توسعه پروتکل‌ها و استانداردهای ملی، زیرساخت مجازی، مشارکت‌های استراتژیک و ارتقای کیفیت خدمات، به‌منظور تحقق هدف‌های سازمان یعنی تبدیل شدن به هاب دانش کشور، استراتژی سازمان، توسعه شبکه ملی دانش مستند است. شبکه ملی دانش مستند، شبکه‌ای متشکل از تولید‌کنندگان آثار، دارندگان میراث مستند، نهادهای اطلاع‌رسانی و پژوهش‌گران و متقاضیان دانش است. با توجه به این که شبکه همکاری یاد‌شده، هم اکنون در کشور به‌طور منسجم تشکیل نشده است، راهبرد سازمان، توسعه شبکه دانش مستند با مرکزیت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و پیش‌گام شدن به‌منظور گردآوری، سازمان‌دهی و یکپارچه‌سازی عناصر شبکه دانش مستند تعیین گردیده است. برای تحقق استراتژی سازمان، چهار ستون اصلی توسعه، پروتکل‌ها و استانداردهای ملی؛ کیفیت خدمات؛ زیرساخت سازمان مجازی و مشارکت‌های راهبردی، ضروری است
یادداشت داود امینی از سخنان دکتر منصوری درباره نقش انگلیس در توطئه علیه ایران
یادداشت داود امینی از سخنان دکتر منصوری درباره نقش انگلیس در توطئه علیه ایران
روز دوازدهم اسفند ماه 93 در همایش ایران در جنگ جهانی اول شرکت داشتم. در این همایش دکتر جواد منصوری سخنان مهمی ایراد داشتند که لازم دانستم نقل کنم. دکتر جواد منصوری معاون پژوهش مرکز اسناد انقلاب اسلامی گفت: برگزاری همایش«ایران و جنگ جهانی اول: یکصدمین سال نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اول» از اهمیت ویژه‌ای برای کشور برخوردار است و همایش‌های از این دست زمینه‌ای برای مجاب کردن جوانان فراهم می‌کند تا تاریخ را مطالعه کنند.
او با بیان این مطلب که باید روی بحث جدی استعمار انگلیس کار کنیم گفت: مقوله دشمن‌شناسی در همه دنیا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و ایران نیز یکی از کشورهای مهم جهان از دو هزار سال پیش تاکنون به‌شمار می‌رود. براساس اسناد موجود، هر کشوری که در دنیا به قدرت رسیده، در تلاش بوده به نوعی به ایران حمله کند. از یونانی‌ها، مغول‌ها و عثمانی‌ها گرفته تا دولت استعمارگر انگلیس همه در پی این بوده‌اند که به ایران حمله کنند.
دکتر منصوری افزود: باید دلایل توجه سایر ملت‌ها به ایران را از جنبه‌های مختلف بررسی کنیم و ببینیم چه عوامل داخلی در کشور وجود داشته که چنین جسارت و قدرتی را به این ملت ها داده است.
معاون پژوهش مرکز اسناد انقلاب اسلامی در ادامه با اشاره به هدف دولت استعماری انگلیس برای تسلط به ایران گفت: مهمترین دلیل دولت انگلیس برای تسلط به ایران از بین بردن اسلام است. آیا تسلط بر ایران برایش کافی بود، نه، آیا تسلط بر جهان اسلام برایش کافی بود، نه! نابودی اسلام هدف اول و آخر انگلیس بود، می‌خواست اسلام را از صحنه جامعه بشری حذف کند و تمام فعالیتش بر این مسئله متمرکز شد.
او افزود: نابودی و حذف اسلام از فرهنگ بشری هدف انگلیس بود، اسرائیل، وهابیت، بهاییت به‌وجود آمدند برای نابودی اسلام، یعنی دلشان برای قوم یهود سوخته بود، نه! خیلی کشورها را برای اسکان قوم یهود پیشنهاد دادند از‌جمله آرژانتین و اوگاندا. چه هدفی بود که در این کشورها محقق نمی‌شد، باید در قلب جهان اسلام اسرائیل تشکیل می‌شد. داعش شمشیر صهیونیست برای نابودی اسلام است و انتقام از انقلاب اسلامی است.
او، با بیان این‌که انگلیس از ابتدای قرن بیستم برای تجزیه ایران از هیچ تلاشی فروگذاری نکرده، گفت: انگلیس باید داخل ایران همه چیز را نابود می‌کرد؛ از‌این‌رو قحطی در ایران به‌وجود آوردند، اما به این اکتفا نکردند و عوامل خود را بر این مملکت مسلط کرد، باز به این هم اکتفا نکرد، باید ایران را از روی نقشه جغرافیا حذف کند و ایران را به هشت کشور تقسیم کند، اما چطور شد رضاخان را آوردند و از متلاشی شدن ایران جلوگیری کردند آن هم انقلاب روسیه بود. انقلاب روسیه، برای انگلیس قابل پیش‌بینی نبود.
دکتر منصوری خاطر نشان کرد: فروپاشی امپراطوری عثمانی سیاست انگلیسی نسبت به ایران را عوض کرد، فروپاشی امپراطوری عثمانی کمک بزرگی به ادامه سلطه انگلیس در این منطقه است. اسناد زیادی در این رابطه وجود دارد که اهداف انگلیسی‌ها را نشان می‌دهد. اوافزود: انگلیس برای انحراف و تجزیه منابع مسلمانان و برای کمک به منافع استعمار، سعودی ها را برسر کار آورد. دولت سعودی در این صد سال اخیر برای غرب سنگ تمام گذاشته است، غرب خیلی مدیون سعودی‌ها است. نه تنها در خاورمیانه؛ بلکه در کل دنیا، اگر سعودی نبود بسیاری از اتفاقات در دنیا نمی‌افتاد یکی قیمت نفت و دیگری اسلام است. وی در ادامه سخنانش تصریح کرد: نگذاشتند اسلام به‌دنیا به‌شکل درست معرفی شود. درواقع اسرائیل و دولت صعودی دو روی سکه استعمار غرب هستند و اهداف مشترک را به‌شکل‌های مختلف اجرا می‌کنند. او خاطر نشان کرد: چطور شد که کودتای 1298 انگلیس به انقلاب اسلامی سال 57 رسید؟ دشمنی انگلستان با ایران قطعا پایان ناپذیر است و ازاین‌نظر مردم ما باید بدانند چه عاملی باعث شد که ایران بتواند روی پای خود بایستد. اگر ما روی پای خود نایستاده بودیم، الان باید به سرنوشت خیلی از کشورها مبتلا می‌شدیم. سرویس‌های جاسوسی غرب می‌گویند اولین و آخرین مانع برنامه‌های ما در ایران شیعه و علمای شیعه است و مهمترین هدف آنها از بین بردن اسلام و تشیع در جهان است.