کتابشناسی نواب صفوی و جمعیت فدائیان اسلام داود امینی و تکاپوهای آرمان گرایانه اسلامی داود امینی تا پروانه ای که سوخت

0

آدرس منبع: خبرگزاری کتاب ایران

تاریخ ثبت: سه‌شنبه 30 دی 1393

تاریخ ویرایش: سه‌شنبه 30 دی 1393

کد : 22185

تعداد بازدید: 57

برچسب:
1. خبر
2. گزارش
3. بسته پیشنهادی

خلاصه خبر

27دی ماه برابر با سالروز به شهادت رسیدن شهید نواب صفوی به همراه سه تن از همرزمانش به دستور رژیم پهلوی است. به مناسبت این روز کتابشناسی با کلید واژه شهید نواب صفوی و جمعیت فدائیان اسلام را تقدیم می داریم:

متن خبر

سید مجتبی میرلوحی، معروف به سید مجتبی نواب صفوی در سال 1303 در خانی‏ آباد تهران به دنیا آمد و پس از اتمام دروس ابتدایی، به آبادان سفر کرد. سید مجتبی سپس برای ادامه تحصیل به نجف اشرف مهاجرت کرد و پس از ورود به نجف اشرف، بدون کوچکترین درنگی به فراگیری مقدمات پرداخت و با علمای دلسوز و بیدار و مبارز از جمله علامه امینی(ره) صاحب کتاب الغدیر روابط تنگاتنگی برقرار کرد.

وی پس از چهار سال اقامت در نجف به دستور آیت‏ الله سیدابوالحسن اصفهانی برای مبارزه با کج روی‏ ها و کج اندیشی ها به ایران آمد و «جمعیت فداییان اسلام» را تشکیل داد. ترور وابستگان استعماری مانند احمد کسروی، عبدالحسین هژیر، علی رزم‏ آرا و حسین علاء از جمله فعالیت ‏های سیاسی این جمعیت است.

سرانجام نواب صفوی به همراه سه تن از همرزمانش به نام ‏های خلیل طهماسبی، مظفر علی ذوالقدر و سیدمحمد واحدی در بیدادگاه رژیم پهلوی محکوم و در صبحگاه 27 دی 1334 شمسی تیرباران شد و به خیل شهدا پیوست.

مقام معظم رهبری درباره شهید نواب صفوی می فرمایند: «شهید نواب صفوی غوغایی از شور و هیجان به وجود آورده بود که تاثیرات او بر روحیه طلاب در هنگام شهادتش محسوس بود. آن کس که در دوره جوانی من، خیلی بر روی من تاثیر گذاشت، در درجه اول مرحوم نواب صفوی بود. من به شدت تحت تاثیر شخصیت او قرار گرفتم . به فاصله چند ماه بعد با وضع خیلی بدی شهیدش کردند. این هم تاثیر او را در ما بیشتر عمیق کرد.»

به مناسبت سالروز به شهادت رسیدن نواب صفوی، کتابشناسی از تالیفات درباره وی و فدائیان اسلام را که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون منتشر شده است، ارائه می دیم:

1- جوان ترین رهبر (زندگی داستانی شهید نواب صفوی)
نادره عزیزی نیک - مرکز اسناد انقلاب اسلامی - 272 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 6 سال 1391 - 1000 نسخه - 73000 ریال

2- شهید نواب صفوی
شاهین رهنما؛ زیرنظر: شورای کارشناسی دفتر انتشارات کمک آموزشی - موسسه فرهنگی مدرسه برهان - 96 صفحه - پالتویی (شومیز) - چاپ 5 سال 1391 - 5000 نسخه - 35000 ریال

3- سومین پرچمدار: زندگینامه شهید سیدمجتبی نواب صفوی
داود سالک؛ ویراستار:احمد بروجردی - سوره مهر - 224 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 4 سال 1390 - 2500 نسخه - 36000 ریال

4- سیدمجتبی نواب صفوی: نگاهی به زندگی و مبارزات شهید نواب صفوی
ارمیا آدینه؛ ویراستار:سیدمصطفی زحمتکش - میراث اهل قلم - 72 صفحه - پالتویی (شومیز) - چاپ 1 سال 1390 - 2500 نسخه

5- شهید سیدمجتبی نواب صفوی، زمانه و زندگی
گروه تاریخ کتاب سبز - کتاب سبز - 64 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 1 سال 1390 - 2000 نسخه - 20000 ریال

6- ت کاپوهای آرمان گرایانه ی اسلامی (فداییان اسلام از زبان محمدمهدی عبدخدایی)
عبدخدایی، محمدمهدی-مصاحبه کننده داوود امینی، تهران: مؤسسه ی مطالعات تاریخ معاصر ایران‏، 1389

7- فداییان اسلام در کلام یاران‏
عبدالرحمن حسنی فر،تهران‏: مرکز اسناد انقلاب اسلامی‏، 1389

8- شبنم سرخ: مروری بر زندگی و مبارزات روحانی شهید سیدمجتبی نواب صفوی (ره)
محمدحسین فکور - موسسه بوستان کتاب - 92 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 2 سال 1388 - 1000 نسخه - 21000 ریال

9- آسیب شناسی تشکیلات احزاب در ایران: بررسی موردی سه حزب توده، جبهه ی ملی و فداییان اسلام
محمدمسعود سلامتی-پایان، 1388

10- اسنادی از فعالیت ها و مبارزات جمعیت فداییان اسلام و شهید سید مجتبی نواب صفوی
روح الله بهرامی و رحیم روح بخش، تهران: خانه ی کتاب‏‏، 1388

11- پروانه ای که سوخت: روایت داستانی از زندگی شهیدسید مجتبی نواب صفوی
سارا عرفانی، تهران: شرکت انتشارات سوره ی مهر‏، 1388

12- فضیلت های ماندگار: مفاخر شهدای روحانیت خراسان: شهید حجت الاسلام و المسلمین سیدمجتبی نواب صفوی
سیدحسن حسینی - سخن گستر - 248 صفحه - جلد 5 - رقعی (شومیز) - چاپ 2 سال 1387 - 2000 نسخه - 22000 ریال

13- آموزگار من نواب: چگونه با نواب صفوی آشنا شدم
محمدجواد ‏‏حجتی کرمانی-تهران: اطلاعات، 1387

14- برنامه ی حکومتی فداییان اسلام: برنامه ی حکومت اسلامی به قلم شهید نواب صفوی رهبر فداییان اسلام در سال1329ه.ش
به همت محمود میردامادی-تهران: بنیاد بعثت،1386

15- اندیشه و عملکرد فداییان اسلام
داوود امینی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی‏، 1385

16- صلای بیداری: یادمان تصویری شهید نواب صفوی و یارانش
به اهتمام:محمدرضا کائینی - نشر شاهد - 108 صفحه - رحلی (شومیز) - چاپ 1 سال 1385 - 2000 نسخه - 30000 ریال

17- سیدمجتبی نواب صفوی: اندیشه ها، مبارزات و شهادت او
حسین خوش نیت، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1385

18- نواب: اسطوره ی مهر
پروین قائمی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384

19- نقش فداییان اسلام در تاریخ معاصر ایران
روح الله حسینیان،تهران: سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران، معاونت پژوهشی و ارتباطات فرهنگی، نشر شاهد، 1384

20- سیدمجتبی نواب صفوی
به کوشش محمدحسین عباسی ولدی؛ به سفارش گنجینه ی مرکزی شهدا، تهران: معاونت پژوهشی و ارتباطات فرهنگی، نشر شاهد، 1384.

21- یادواره ی شهید نواب صفوی
سیدهادی خسروشاهی - مرکز اسناد انقلاب اسلامی - 380 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 1 سال 1384 - 2000 نسخه - 23000 ریال

22- خاطرات نیره السادات احتشام رضوی(همسر شهید نواب صفوی)
تدوین حجت الله طاهری-مرکز اسناد انقلاب اسلامی-260 صفحه، رقعی(شومیز)، چاپ 2 سال 1384- 18000 نسخه-16000 ریال

23- رهبری به نام نواب
مهدی قیصری،تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384

24- جمعیت فداییان اسلام به روایت تصویر
ابراهیم عباسی،تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384

25- سربداران بیدار
مجدالدین معلمی-تهیه ی مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیمای قم: حوزه ی علمیه ی قم، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز انتشارات، 1383

26- سیدمجتبی نواب صفوی: نگاهی به زندگی و مبارزات رهبر فداییان اسلام
کمیل خجسته، تهران: فراندیش، 1383

27- جمعیت فداییان اسلام به روایت اسناد
احمد گل محمدی-تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1382

28- جمعیت فداییان اسلام و نقش آن در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران
داوود امینی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی ، 1381

29- خاطرات شهید سیدمحمد واحدی
تدوین مهناز میزبانی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381

30- شبنم سرخ: مروری بر زندگی و مبارزات روحانی شهید سید مجتبی نواب صفوی
محمدحسین فکور- بوستان کتاب قم-88صفحه-رقعی (شومیز)-چاپ 1سال 1380-4000 نسخه-4300 ریال

31- خاطرات محمد مهدی عبدخدایی: مروری بر تاریخچه ی فداییان اسلام
تدوین مهدی حسینی، تهران: مرکز اسناد انقلاب، 1379

32- نواب صفوی: سفیر سحر
علی رضا سیدکباری، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز چاپ و نشر‏، 1372.

33- نواب صفوی
علی موسوی گرمارودی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1369

34- اوجی بر پهنه ی انقلاب
حسین اردلانی، جمعیت فداییان اسلام قائم شهر، وفاداران شهید نواب صفوی، 1361.

35- شهید نواب صفوی
عبدالامیر فولادزاده- اعلمی-40صفحه-چاپ1 سال 1359

36- جنبش فداییان اسلام
ابراهیم غلامی تهرانی،تهران: فخر رازی‏، (1357

داود امینی شنبه 1 خرداد 1395 ساعت 16:08

0 نظر

تکاپوهای آرمانگرایانه ی اسلامی(فدائیان اسلام از زبان محمد مهدی عبد خدایی) - داود امینی- چاپ دوم

تکاپوهای آرمانگرایانه ی اسلامی(فدائیان اسلام از زبان محمد مهدی عبد خدایی) - چاپ دوم

~~140,000ریال~~ 130,000ریال

بزرگنمایی

عنوان:تکاپوهای آرمانگرایانه ی اسلامی(فدائیان اسلام از زبان محمد مهدی عبد خدایی)
به کوشش(مصاحبه) : داوود امینی
تیراژ:700
قیمت :14000 تومان
چاپ دوم:1394
صفحات:336

کتاب حاضر مجموعه خاطرات شفاهی محمد مهدی عبد خدایی، یکی از اعضای دائمی و همیشه همراه جمعیت فدائیان اسلام است که در غالب مصاحبه ی داوود امینی با وی جمع آوری شده ، خاطرات عبدخدایی از جمعیت سیاسی – مذهبی فدائیان اسلام به رهبری و بنیانگذاری سید مجتبی نواب صفوی از اندکی قبل از اعلام موجودیت رسمی ( در 1324 ش) شرو ع میشود و پس از ذکر فراز و فرودهای این جمعیت از تشکیل تا اعدام نواب صفوی و پراکندگی جمعیت نامبرده ، تا آزادی خویش از زندانهای سیاسی پهلوی پس از تحمل 9 سال حبس( در1343 )، ادامه می یابد .

موارد زیر بخشی از مهم ترین عناوین و سوالاتی است که عبد خدایی قصد شرح یا رمز گشایی از آنها را دارد:
_ پیشینه شخصیتی و علمی نواب صفوی و روابط وی با نخبگان مذهبی و مراجع تشیع در ایران و عراق
_ خط مشی ء و دغدغه مندیهای اصلی نواب صفوی و جمعیت فدائیان اسلام در مقابله با استبداد پهلوی، استعمار بیگانگان و جریانات ضد اسلامی و مشخصا ضد شیعی و چگونگی و چرایی منش عمل گرایانه و درگیرانه ی جمعیت نامبرده در برخورد حذفی با کسروی و معاندان اسلام.
_ دلایل لزوم ایجاد جمعیت فدائیان اسلام در برهه تاریخی مورد بحث ، جهت جلوگیری از لجام گسیختگی در توهین و حمله معاندانه به تشیع.
_ اشاره مفصل به مسائلی چون تاثیر گذاری این جمعیت بر سایر جمعیت های آزادیخواه مسلمان و تاثیر فراوان این جمعیت در به ثمر نشستن نهضت ملی نفت و بررسی چرایی و چگونگی روابط فدائیان اسلام با سایر جریانات و احزاب آزادیخواه ضد پهلوی
_ نحوه و حدود روابط نواب صفوی و سایر فدائیان با آیت الله کاشانی
_دلایل ، چرایی و چگونگی سیر تاریخی همکاری مبارزاتی و سپس رو در رویی مستقیم فدائیان با مصدق و یاران وی
_نقش بسزای اقدامات و مبارزات شجاعانه ی جمعیت نامبرده در ترس زدایی و توجه دادن توده های مردم به استبداد ، استعمار و تهاجمات ضد اسلامی و ضد شیعی.
_دلایل پا فشاری پهلوی دوم بر حذف و اعدام نواب صفوی و کادر مرکزی جمعیت فدائیان اسلام و شرح برپایی و قضاوت دادگاههای محاکمه اعضای جمعیت نامبرده در دادگاههای نظامی

داود امینی شنبه 1 خرداد 1395 ساعت 16:04

0 نظر

موضوعات و منابع کتاب جمعیت فدائیان اسلام- داود امینی

جمعیت فدائیان اسلام

نویسنده : داوود امینی

فهرست کتاب

ژ) آخرین سند باقیمانده از شهید نواب صفوی

وزارت جنگ
اداره دادرسی ارتش
نام و شهرت بازجو: سرتیپ کیهانخدیو
نام و شهرت متهم: غیرنظامی سیدمجتبی نواب صفوی
سیزدهمین جلسه تحقیقات در ساعت 30/18 شروع شد.
28/9/34
س - اتهام شما توطئه به منظور بر هم زدن اساس حکومت و تحریص مردم به مسلح شدن بر ضد سلطنت و تشکیل جمعیتی که مرام و رویه آن ضدیت با سلطنت مشروطه ایران بوده است و قاچاق اسلحه و مهمات می باشد، به عنوان آخرین دفاع مطلبی دارید بنویسید.
ح - چون قانون اساسی ایران بحمدالله متکی بر قوانین قرآن و اسلام است و تصریحات اکیدی دارد بر اینکه حکومت و مملکت ایران، مملکت و حکومت رسمی اسلامی است و مذهب رسمی آن طریقه حقه جعفریه است و نیز شاه باید دارای و مروج مذهب شیعه باشد و بنابراین به طریق اولی حکومت و قوای تابعه حکومت باید دارا و مروج مذهب شیعه باشند و نیز تصریح می کند که قوانین مصوبه مجلس بایستی هیچگونه مباینت و مخالفتی با قوانین اسلام نداشته باشد و نیز تصریح می کند که این قانون یعنی این ماده اساسی قابل تغییر نخواهد بود تا ظهور حضرت ولی عصر ارواح العالمین له الفداء بنابراین تمام این مصرحات غیرقابل تغییر قانون اساسی معلوم می شود که:
اولا قوانین اسلام در ایران رسمیت قانونی داشته و هر قانونی که بر خلاف قوانین اسلام باشد ملغی و غیرقانونی است.
و ثانیا معلوم می شود که وظیفه هیئت حاکمه اجراء سراسر قوانین اسلام در مملکت بوده و وقتی حکومت اسلامی و قانونی هستند و مقامشان از طرف خدا و ولی عصر ارواحنا الفداء از طرف قانون اساسی رسمیت و قانونیت دارد که جمیع احکام اسلام و شیعه را اجراء و عملی و ترویج نمایند و جمیع اعمالی عمومی و منکرات و مفاسد را که از نظر اسلام و شیعه منکر و فساد است از میان ببرند و در غیر اینصورت رسمیت و قانونیت از نظر قانون اساسی ندارند. امروزه پر پیداست بینکم و بین الله که جمیع اعمال و رفتار حکومت و اجتماعی که باید از طرف قانون اجتماعی مردم در میانش اجرا شود برخلاف نصوص صریح و ضروریات صریح و مسلم اسلام و قرآن رفتار می کنند. از نظر شعائر می بینیم که یک مملکت کفر با کشور شیعه و مسلمان ایران از نظر تظاهرات اجتماعی فرقی نداشته و از نظر اعمال و رفتار جمیع افراد هیئت حاکمه هیچ فرقی ندارد و شعائر اسلامی همگی از میان رفته و تظاهرات کفرآمیز به اسلام به شدت هجوم و بلکه شدیدترین هجوم علیه اسلام رائج است و به خصوص جمیع تشکیلات حکومت بر خلاف 5 مبانی اصول و ضروریات اسلام صریحا گردش می کند یعنی اگر در تمام تاریخ ادیان و مذاهب حقه سلف مطالعه کنیم می بینیم که نظیر این هجوم که سالها است از طرف هیئت حاکمه کشور ایران بر آئین حقه اسلام و مذهب حق جعفری روا گردیده کمتر سابقه داشته و یا هیچ سابقه ای نداشته است.
پس بنابراین شخص شاه و هیئت حاکمه عموما مهاجمین شدیدی علیه اسلام بوده اند و بنابراین قانون اساسی و قانون مقدس اسلام قانونیت و رسمیت ندارند پس در هنگامی از نظر قانون اساسی می شود برای اعمال هر متهمی دولت ادعانامه صادر کند (به خصوص که اتهامش این باشد که اعمالی علیه حکومت انجام داده است) که شخص شاه و هیئت حاکمه از نظر قانون اساسی قانونیت و رسمیت داشته باشد و به خصوص و به طور اخص در صورتی که قانون اساسی متکی بر قانون اسلام بوده و تمام قوانین اسلامی را امضاء می کند (خط خوردگی) پس تمام قوانین خاصه قوانین ضروری اسلام را امضا می کند و به خصوص قانون ضروری مسلم دفاع در اسلام را که دفاع از سوی آفریننده عزیز قانون فطری و طبیعی اش در بدن انسان و هر موجود زنده ای برای حفظ و بقاء شخصیت آن موجود قرار داده شده که اگر نبود بشری و جانبداری نبود و از هر عقیده و اصول عقیده مردم هر کشوری و هر ملتی که تمام اعمال و رفتار و شعائر و گفتار و صلح و جنگ و مخالفت و موافقتشان روی آن اصول عقیده در راس همه چیزشان قرار داشته و آن اصول و عقاید بالاتر از جان و مال و همه چیزشان است به خصوص عقاید حقه اسلامیه که اصول احکام اسلام رسمی باشند و عقیده به احکام هم جزء همان عقاید و اصولا جنگ با یک عقیده و دینی در جامعه مفهومی جز جنگ با لوازم و احکام و آثار و شعائر آن عقیده ندارند. و در این صورت وقتی یک چنین هجوم عمومی شدیدی از طرف جمیع سازمانهای دولت به عقاید مردم شده حق این است که حکومت بدون دلیل و برخلاف هر دلیلی شب و روز اسلحه و مهمات بردارد و به جان مردم بیفتد و مضافا بر اینکه با قوای تشکیلاتی و اسلحه و مهماتی که از دست رنج همین مردم مسلمان تهیه کرده و از اوضاع مهاجمین علیه اسلام شدیدا دفاع می کند یعنی اگر مسلمانها و ملت مسلمان حقیقی این مملکت بگوید که شب و روز هم می گوید که این بی حجابی عجیب که دین و عفت عمومی و اخلاق همه را روز به روز فاسد می کند و خود این تظاهر علیه جمیع آیات قرآن شریف که 17 آیه نص صریح در حجاب دارد نباید باشد و بخواهد نهی کنند و یا این سینماها و آرتیستهای فاسد کننده عموم نباید باشد و یا این موسیقی هوس انگیز و فاسد کننده اخلاق جامعه نباید باشد و یا این مسکرات خانمانسوز و مخالف اسلام نباید باشد حکومت با قدرت و اسلحه دفاع از منکرات نموده نهی کننده را منکوب می کند یعنی به عکس و مخالف قانون، قدرت خود را مصرف می کند، و در اینجا که با بالاتر از جان مسلمین یعنی این مسلمین که همه چیزشان به دینشان بستگی دارد و به همه چیزشان هجوم شده است اسلام و قانون اساسی دفاع را بر هر مسلمان عاقل و مکلفی واجب نموده است و از اول و آغاز هم در جزء ضروریات اسلام آن را یعنی دفاع را قرار داده است و ضروری هم آن حکمی است که احتیاجی به فتوا و استنباط مجتهد نداشته به استنباط و فتوا ابدا بستگی ندارد.
پس اسلام می گوید مسلمان دفاع کن علیه مهاجم، قانون اساسی می گوید ای مسلمان دفاع کن علیه مهاجم و عقل و منطق عمومی و اسلام و قانون اساسی مهاجم را در روز روشن مثل روشنی روز نشان می دهد که آن صدور تا ذیل هیئت حاکمه است. اینک قانون اساسی و اسلام به کسی که دفاع نکند می گوید چرا دفاع نکردی و امریه واجب و ضروری را اجراء ننمودی و صبر کردی که اسلام و قانون اساسی پایمال شود؟ یعنی خیانت به اسلام و قانون اساسی کردی و بالاترین خیانت به هر چیزی آنست که وجود آن چیز را نفی و نیست کنند و به نیستی و نفی شدن آن راضی شوند و آن اسلام قائم به اجتماع مسلما در خطر و رو به نیستی بوده و مورد این هجوم شدید قرار گرفته است، پس کسی و کسانی که برای دفاع از قوانین اسلام و بالنتیجه برای دفاع از قانون اساسی عملی و اعمالی علیه حکومت یا شخص شاه با وضع مذکور فعلی انجام داده است، بینکم و بین الله از نظر این قانون اساسی و از نظر اسلام آیا انجام وظیفه واجب، واجب نموده است و امر قانون اساسی و اسلام را اجرا کرده آیا در خور تشویق و تقدیر حقیقت اسلام و قانون اساسی نیست؟ آیا روح مقدس پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله قانون اساسی از مثل چنین کس و کسانی خوشنود نیست؟ تا چه رسد که علیه او حکمی دهد. خیر مسلم است که حکم قانون اساسی و روان قانون اساسی و قوانین مقدس اسلام علیه کسانیست که چرخهای حکومت رسمی اسلامی را علیه دین خدا و علیه قانون اساسی به گردش انداخته اند و باطن اسلام و قانون اساسی بر آنها نفرین می کنند زیرا بدن مطهرش در زیر چرخهای چنین حکومتی در رنج بوده به شدیدترین نحوی خرد می شود و ناله می کند و ارواح مقدس انبیاء و خاتم پیغمبران و آل مطهرش علیهم افضل صلوات الله نگران این اوضاع بوده، اشک تاسف و تاثر بر خونبهای مقدس خود اسلام و مسلمین مظلوم می ریزند و نفرین و هم دعا برای هدایت گمراهان می کنند زیرا که آن ارواح مقدس و مؤمنینی که به شرف تربیت در مدارس بزرگشان اندکی مشرف شده اند سراپا عطوفت و رحم و شفقتند و در واقع جنگشان برای جنگ نبوده از راه شفقت و رحمت و با کمال تاسف و تاثر است و نه از راه خشم و غضب شخصی و سلطه طلبی و منفعت جوئی.
و بنابراین وصف من هم که کوچکترین مؤمنی به حمدالله هستم و هم (به) برادران دینی نزدیکم همیشه در دعاها و زاریها برای هدایت برادران گمراه شده به خصوص هیئت حاکمه و برادران گمراه خود در راس مملکت نبوده ایم (ممکن است تعجب کنند و بگویند ما مسلمانیم و گمراه نیستیم بلی و اما خود اینکه هجوم به قوانین اسلامی بکنند گمراهی بزرگ است و قابل اجراء هم ندانند باز هم گمراهی بزرگ است) و با کمال روشنی و وضوح شفاها و کتبا سالها و ماهها و هفته ها و روزها تذکر داده ایم و در این خصوص کتاب مختصری نوشته ایم و گفته ایم که اگر قوانین اسلام یعنی روح قانون اساسی را اجراء کنید، این منافع عالی و بلند نصیب شخص شما و مملکت شما خواهد شد و ما هم قدرت بزرگ با ملت مسلمان ایران، یعنی از روی واقعیت و حقیقت در اختیار شما و برای شما خواهیم بود و هر چه بیشتر گفتیم کمتر نتیجه گرفتیم به ناچار برای انجام وظیفه دفاعی واجب، قدمهای خیلی با احتیاط و کوچکی برداشتیم.
سیدمجتبی نواب صفوی.

...................) Anotates (.................
1) فریدون آدمیت، فکر دموکراسی اجتماعی در نهضت مشروطیت ایران، تهران، انتشارات پیام، 1363، ص 3.
2) حمید بصیرت منش، علماء و رژیم رضاشاه، تهران، چاپ و نشر عروج، 1376، ص 29
3) محمد علی (همایون) کاتوزیان، اقتصاد سیاسی ایران از مشروطیت تا سقوط رضاشاه، ترجمه محمد رضا نفیسی، تهران پاپیروس، 1366، ص 125
4) سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، ترجمه عباس مخبر، نشر طرح نو، 1374، ص 164
5) احمد کسروی، تاریخ مشروطه ایران، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1370، ص 322
6) منصورة اتحادیه (نظام مافی) پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت، تهران، نشر گستره، ص 111 .
7) حمید بصیرت منش، همان منبع، ص 32
8) سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، همان منبع، ص 271
9) سعید برزین، زندگی سیاسی مهندس مهدی بازرگان، نشر مرکز، 1374، ص 31 - 29
10) نعمت الله قاضی، علل سقوط حکومت رضا شاه، نشر آثار، 1377، ص 42.
11) محمد تقی (ملک الشعرا) بهار، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد دوم، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1371، ص 93.
12) منظور از قانون منطقه ای، قدرتهای داخلی ایلات بختیاری و عشایر کوچ نشین و... است که رضاخان با تخته قاپو کردن آنها توانست پایه های قدرت خود را مستحکم سازد.

13) پیشین، ص 40/37
14) خسرو معتضد، رضا شاه و پس از سقوط، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1376، ص 10
15) پیشین، ص 118
16) حمید بصیرت منش، همان منبع، ص 42-35
17) همایون کاتوزیان، همان منبع، ص 152 - 143

18) ریچارد کاتم، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، با مقدمه حاتم قادری، تهران انتشارات کویر، 1371، ص 168.
19) علی اصغر حکمت، سی خاطره از عصر فرخنده پهلوی، تهران، انتشارات وحید، 1355، ص 197
20) ریچارد کاتم، همان منبع، ص 177
21) سعید برزین، همان منبع، ص 36 .
22) سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، همان منبع، ص 282
23) مرسلوند، زندگینامه رجال و مشاهیر ایران، جلد اول، انتشارات الهام، 1369، ص 200 - 199
24) حبل المتین، سال 35، شماره 41 - 40، آبان 1306، ص 18
25) حمید بصیرت منش، همان منبع، ص 471
26) پیشین، ص 96 - 95
27) بر اساس اسناد موجود در آرشیو سازمان اسناد ملی ایران.
28) حمید بصیرت منش، همان منبع، ص 100 - 99
29) احسان طبری، ایران در دو سده واپسین، انتشارات حزب توده ، 1360، ص 253 - 246
30) کسروی، زندگانی من، تهران، انتشارات بنیاد، 1355، ص 131
31) یوسف فضایی، تحقیق در تاریخ و عقاید، شیعی گری، بابی گری، کسروی گری، تهران، عطایی، 1363، ص 279.
32) سینا واحد، کسروی تئورسیتین فرهنگی رضاخانی، اطلاعات، 9/11/62
33) یوسف فضائی، همان منبع ص 274
34) مهدی مجتهدی، رجال آذربایجان در عصر مشروطیت، بی جا، بی نا، 1327، ص 127
35) یرواند آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران نشر نی، 1377
36) محمود تربتی سنجابی ، احزاب سیاسی ایران؛ قربانیان باور، انتشارات آسیا، 1375، ص 139
37) سهراب یزدانی، کسروی و انقلاب مشروطیت ایران، 1377، ص 20 - 19
38) پیشین، ص 32
39) پیشین، ص 29
40) حمید عنایت، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران، خوارزمی، 1363، ص 283
41) سهراب یزدانی، همان منبع، ص 29
42) سینا واحد، همان منبع.
43) یوسف فضائی، همان منبع ، ص 279
44) حضرت امام خمینی (ره)، کشف الاسرار، ص 74
45) حسین تبریزی نیا، علل ناپایداری احزاب سیاسی ایران، ترجمه علی باقری، نشر بین الملل، 1371، ص 215
46) پیشین، ص 216
47) محسن مدیر شانه چی، احزاب سیاسی ایران، نشر رسا، 1375، ص 28.
48) پیشین، ص 79
49) یرواند آبراهامیان، همان منبع، ص 317
50) محسن مدیر شانه چی، همان منبع، ص 36 - 35
51) پیشین ، ص 56 - 55
52) سید هادی خسرو شاهی، فدائیان اسلام، تاریخ عملکرد، اندیشه (خاطرات یا تاریخ پیدایش فدائیان اسلام از شهید سید مجتبی نواب صفوی، تقریر از سید محمد واحدی)، انتشارات اطلاعات، تهران، 1375، ص 36
53) سید حسین خوش نیت، سید مجتبی نواب صفوی اندیشه ها، مبارزات و شهادت او. تهران، انتشارات منشور برادری، 1360، ص 14
54) حمید بصیرت منش، همان منبع، ص 54 - 53
55) سید علی سید کباری، نواب صفوی، سفیر سحر، تهران انتشارات مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت پژوهشی، 1372، ص 29 - 28
56) مجله تاریخ و فرهنگ معاصر، فصلنامه مرکز بررسیهای اسلامی قم - گروه تاریخ (سید هادی خسرو شاهی)، شماره 2، زمستان 1370، ص 8
57) محمود مقدسی، ناگفته ها، خاطرات شهید مهدی عراقی، تهران، موسسه خدمات فرهنگی رسا، 1370، ص 18.
58) پیشین، ص 25
59) علی ربانی خلخالی، شهدای روحانیت شیعه در یکصد سال اخیر، جلد اول، ص 207 - 206
60) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 16
61) ناگفته ها، خاطرات شهید مهدی عراقی ، همان منبع، ص 18
62) سید علی سید کباری، همان منبع، ص 63. همچنین نگاه کنید به: مجله تاریخ و فرهنگ معاصره، همان، شماره 2 ، ص 12 - 8
63) روزنامه توس، مورخه 23/6/ 77. فاطمه نواب صفوی در پاسخ به مصاحبه علی اکبر معین فرد در همان روزنامه.
64) درباره مدت تحصیل نواب صفوی در نجف، تاکنون نظرات متفاوتی ابراز گردیده است که بعضا بحث برانگیز بوده است. در این باره نوابه خود در بازجوئیهایش در سال 1344ش، چنین نوشتهه است:
سفر اول را در جنگ شهریور 20 جهت تحصیل به نجف اشرف مشرف شدم که حدود 4 الی 5 سال مشرف بودم و در این فاصله یکمرتبه مادرم را به تهران آوردم و 10 روز به زیارت بردم... یک سفر هم بعد از قضیه مرکزی در زمانی که مرحوم حاج آقا حسین قمی و مرحوم آقای حاجی سید ابوالفضل اصفهانی رحمت الله علیه رحلت کردند، به نجف اشرف مشرف شدم و مشغول تحصیل شدم. یک سال در این موقع در نجف بودم و تقریبا 7 الی 8 ماه پس از فوت آقای حاجی میرزاابوالحسن اصفهانی به تهران مراجعه کردم. بدین ترتیب با توجه به اینکه نواب صفوی همزمان با تحصیلات کلاسیک در مسجد قندی و مدرسه مروی، علوم مقدماتی حوزه را فرا گرفته بود و طبق گفته خودش در چند مرتبه سفر در نجف به مدت 5 الی 6 سال نیز از محضر استادانی بهره مند گشته بود، و نیز بنا به اظهارات استادانش از نبوغ فکری بالائی هم برخوردار بوده است و لذا در این مدت ضمن اتمام دروس سطح حوزه به مدارج بالای علمی حوزه نجف دست یافته بود. چنانکه در مباحثات با کسروی موفق شد، باطل بودن عقاید وی را برایش روشن سازد؛ تا جائی که کسروی وی را تهدید به ضرب و جرح توسط گروه رزمنده اش کرد. (افکار و اندیشه های مترقی نواب را از کتاب جامعه و حکومت اسلامی و اعلامیه ها و سخنرانیهایش می توان بدست آورد.)

65) محمد مهدی عبد خدائی (مصاحبه)، مجله پیام انقلاب، شماره 128، 2 / 10 / 63، قیام علیه فرهنگ و نظام طاقوت.)
66) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد 1645
67) محمد مهدی عبد خدایی (مصاحبه). مجله پیام انقلاب، همان
68) مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد 1645
69) سینا واحد، روزنامه اطلاعات، 9/ 11/ 62، مقاله کسروی تئوریستین فرهنگ رضاخانی.
70) مصاحبه عزت الله سحابی، نیم قرن خاطره و تجربه، جلسه اول و دوم، تهران اسفند 1376 ص 19.
71) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی ، همان منبع، کد 1645
72) مصاحبه عزت الله سحابی، همان منبع، ص 20
73) آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، اسناد کسروی، کد 920 - 116004
74) پیشین، کد 320 - 116004، شماره پاکت 918
75) پیشین.
76) پیشین.
77) پیشین، کد 1 - 116004 - 1070
78) پیشین، کد 1 - 116004 - 918
79) پیشین، کد 1 - 116004 - 923
80) پیشین 1 - 116004 - 923
81) پیشین، کد 1 - 116004 - 918
82) پیشین.
83) سید حسن خوش نیت، همان منبع ، ص 14
84) پیشین، ص 9.
85) همچنین شیخ محمد حسین کاشف الغطاء آیت الله سید عبدالهادی شیرازی، آیت الله سیدد محمد شاهرودی، آیت الله سید ابراهیم میلانی و در راس آنها آیت الله سیدابولحسن اصفهانی نیز چنین فتوایی را صادر کردند. (سید علی کباری، نواب صفوی، همان منبع، ص 52 و نیز نگاه کنید به: مصاحبه محمد مهدی عبدخدایی، مجله شاهد، شماره 71، 15/ 10 / 63، مقاله مبارزه برای حکومت اسلامی شعار فدائیان اسلام بود
86) سید جمال الدین مدنی، تاریخ سیاسی معاصر ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1361 ، ص 340
87) مجله تاریخ و فرهنگ معاصر، همان منبع، شماره 2، ص 10 - 9
88) سید حسن خوش نیت، همان منبع، ص 20 - 19
89) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 20-19
90) آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، کد 1 - 116004 - 923 (تصویر این سند در ضمایم آورده شده است.)
91) پیشین، کد 1 - 116004/2 - 929 (تصویر این سند در ضمایم آورده شده است.)
92) پیشین، کد 1 - 116004/2 - 929
93) پیشین، کد 1 - 116004 - 916
94) روزنامه جمهوری اسلامی، مورخه 26/10/1363 (ویژه سالگرد شهادت نواب صفوی و یارانش
95) ولکنهم فی القصاص حیوة یا اولو الباب لعلکم تتقون. (سوره بقره، آیه 179)
96) قرآن مجید، سوره بقره آیات 11 و 12.
97) قرآن مجید، سوره آل عمران، آیه 169 .
98) سید حسین خوش نیت، همان منبع، صص 23 - 21.
99) و ان الساعه اتیه لاریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور (سورهه حج، آیه 7)
100) قرآن مجید، سوره ابراهیم، آیه 42.
101) قرآن مجید، سوره بقره، آیه 179.
102) سید حسن خوش نیت، همان منبع، ص 22 - 21
103) قرآن مجید، سوره احقاف، آیه 13
104) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صورت بازجوئی نواب صفوی، پرونده انفرادی، شماره پرونده 1100
105) سید جمال الدین مدنی، همان منبع ص 83 - 82
106) جان فوران. مقاومت شکننده تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا پس از انقلاب اسلامی، ترجمه احمد تدین، تهران موسسه خدمات فرهنگی رسا، 1377، ص 304
107) علیرضا ملایی توانی، مقاله آسیب شناسی یک جنبش: تاملی در اندیشه و عمل جمعیت فدائیان اسلام، پژوهشنامه متین، فصلنامه پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، سال دوم، شماره پنجم و ششم، زمستان 1378 و بهار 1379، ص 290 - 291
108) همان منبع، ص 290
109) ریچارد کانم، همان منبع، ص 184
110) خوش نیت، سید حسین، همان منبع، ص 209 - 208
111) مصاحبه نگارنده، با محمد مهدی عبد خدایی، 1376
112) پیام انقلاب، شماره 24، بیست و هفتم دیماه 1359، مصاحبه با حجت الاسلام لواسانی.
113) حسین خوش نیت، همان منبع، ص 23
114) بحث اجمالی تقابل فدائیان اسلام با حزب، توده در مبحث برخوردهای فکری و فیزیکی فدائیان اسلام با تشکیلات حزب توده، خواهد آمد.
115) سید حسن خوش نیت همان منبع، ص 240 - 234
116) سیدحسین خوش نیت، همان منبع، ص 59
117) سیدهادی خسرو شاهی، همان منبع، ص 331 - 187
118) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده شماره 1100، انفرادی فدائیان اسلام، (صورت بازجوئیهای نواب صفوی 1334؛ )
119) محسن مدیر شانه چی، همان منبع، ص 77
120) نواب صفوی، سید مجتبی، جامعه و حکومت اسلامی (راهنمای حقایق)، ص 52
121) سید هادی خسرو شاهی، همان منبع، ص 216 - 197. کتاب (جامعه و حکومت اسلامی، اثر سید مجتبی نواب صفوی).
122) علیرضا ملایی توانی، همان منبع، ص 293 - 292
123) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 210
124) علیرضا ملایی توانی، همان منبع،
125) به نقل از: گی روشه، تغییرات اجتماعی، ترجمه منصوره وثوقی، تهران نشر نی، چاپ هفتم، 1376، ص 27
126) علیرضا ملایی توانی، همان منبع، ص 294
127) پیشین، ص 295
128) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 218
129) سید هادی خسرو شاهی، همان منبع، ص 219 - 217
130) سید هادی خسرو شاهی، همان منبع، ص 226 - 220
131) سید هادی خسرو شاهی، همان منبع، ص 243 - 229
132) پیشین، ص 235 - 242
133) پیشین، ص 349-243
134) پیشین، ص 257 - 250
135) پیشین، ص 265 - 258
136) پیشین، ص 278 - 275
137) سید هادی خسرو شاهی، همان منبع، ص 284 - 282
138) پیشین، ص 293 - 248
139) قرآن مجید سوره آل عمران، آیه 139.
140) سید هادی خسرو شاهی، همان منبع ص 301 - 294
141) قرآن مجید، سوره روم، آیه 30.
142) سید هادی خسرو شاهی، همان منبع، ص 328 - 302
143) علیرضا ملایی توانی، همان منبع، ص 302
144) تقابل اندیشه های فدائیان اسلام با کسروی، در مباحث تقابل اندیشه و نوشته های کسروی، با اعتقادات مذهبی مردم و مضروب شدن وی و نیز بررسی روند رویارویی فدائیان اسلام با کسروی و قتل وی به تفصیل بیان شده است.
145) علیرضا ملایی توانی، همان منبع، ص 302 - 301
146) علیرضا ملایی توانی، همان منبع، ص 302 - 301.
147) مجله فکه، امام و نواب صفوی، سال اول، شماره 11، اردیبهشت 1379، ص 6
148) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 193
149) مصاحبه حجت الاسلام سید علی اکبر ابوترابی، آرشیو شفاهی سازمان اسناد ملی ایران، شماره 13، 7/10/72
150) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صورت بازجوئیهای نواب صفوی، پرونده انفرادی شماره 1100
151) گفتگوی نگارنده با حجت الاسلام سید جواد واحدی برادر شهید سید محمد و سید عبدالحسین واحدی ، تهران، 1376
152) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 218 - 217
153) ریچارد کاتم، همان منبع، ص 184
154) علی حجتی کرمانی، فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر سال 27، شماره 6، ص 303
155) ریچارد کاتم، همان منبع، ص 184
156) علیرضا ملایی توانی، همان منبع، ص 309
157) پیشین
158) حسن طاهری خرم آبادی، خاطرات آیت الله طاهری خرم آبادی، به کوشش محمدرضا احمدی، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1377، ج 1، ص 84 - 83
159) محمود تربتی سحابی، همان منبع، ص 131 . و نیز سید هادی خسروشاهی، همان منبع، ص 113، و نیم قرن خاطره و تجربه، مصاحبه عزت الله سحابی، 1376، ص 21
160) ناگفته ها همان منبع، ص 77 - 72
161) ریچارد کاتم، ناسیونالیسم در ایران، همان منبع، ص 184 - 183
162) سید هادی خسرو شاهی، همان منبع، ص 114، به نقل از خطرات با پیدایش فدائیان اسلام، از سید مجتبی نواب صفوی،
163) ریچارد کاتم، همان منبع، ص 184.
164) علیرضا ملایی توانی، همان منبع، ص 306
165) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، که بازیابی 3/280 سند شماره 3 - 1
166) علیرضا ملایی توانی، همان منبع، ص 307
167) پیشین.
168) منشور برادری، شهید نواب صفوی از بنیانگذاران جهاد مکتبی در کشورهای اسلامی، شماره هشتم، دوره جدید، 26/8/58
169) علی اصغر حلیی، تاریخ نهضتهای دینی - سیاسی معاصر، ص 162
170) موسس اخوان المسلمین عراق و نویسنده کتاب التبشیر و الاستعمار که با عنوان نقشه های استعمار در راه مبارزه با اسلام، به فارسی ترجمه شده است.
171) کمال حاج سید جوادی، همان منبع، ص 1
172) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صورت بازجوئیهای نواب صفوی در سال 1334، شماره پرونده 1100
173) خوش نیت، سید حسین، همان منبع، ص 147
174) پیشین، ص 149 - 148
175) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صورت بازجودئیهای نواب صفوی، پرونده 1100
176) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 141. متن ترجمه مقاله حسن البناء در همان کتاب آمده است.
177) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808
178) حمید عنایت، همان منبع، ص 169 - 168
179) پیشین، ص 171 - 170
180) اسماعیل حسن زاده، تاملی در پیدایش و تکوین حزب ملل اسلامی پژوهشنامه متین (فصلنامه پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی)، سال دوم، شماره پنجم و ششم، زمستان 1378 و بهار 1379، ص 52و 53
181) علیرضاملایی توانی، همان منبع، ص 311 - 310
182) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 212
183) شمس قنات آبادی، سیری در نهضت ملی شدن صنعت نفت، خاطرات شمس قنات آبادی؛ بازیابی پرونده وی در ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، تهران، 1377، ص 126
184) نیم قرن تجربه و خاطره، مصاحبه عزت الله سحابی، 1376، ص 24
185) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 213، به نقل از، ابن هشام، سیرة النبویه، جلد دوم، ترجمه سید هاشم رسولی، ص 79
186) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 212
187) سید مجتبی نواب صفوی، جامعه و حکومت اسلامی (کتاب رهنمای حقایق) ، ص 81 - 64 همچنین نگاه کنید به کمال حاج سید جوادی، همان منبع، ص 9، 10
188) اسماعیل حسن زاده، همان منبع، ص 52 - 51
189) پیشین ، ص 16
190) سیدهادی خسروشاهی ، همان منبع، ص 40
191) پیشین، ص 46 - 43 (متن کامل اعلامیه در آنجا آمده است)
192) احسان طبری ، آورندگان اندیشه خطا؛ سیری در احوالات صادق هدایت و احمد کسروی، تهران، سازمان انتشارات کیهان، 1378، ص 31
193) پیشین، ص 46 - 33.
194) نورالدین چهاردهی، داعیان پیامبری و خدایی ، تهران، انتشارات فتحی، 1366، ص 123
195) میرابولفتح دعوتی ، در پاسخ کسرویان، مقدمه حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی، انتشارات آیین جعفری، 1344، ص 9
196) احمد کسروی، دادگاه، شرکت سهامی چاپاک، چاپ اول، 1323، چاپ چهارم 1340، ص 13
197) پیشین، ص 23
198) محمود تربتی سنجابی، همان منبع، ص 142 - 141
199) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، ص 150
200) ناگفته ها، خاطرات مهدی عراقی، همان منبع، ص 28 - 25 همچنین نگاه کنید به: جلال الدین مدنی، همان منبع، ص 341 - 340
201) آرشیو مرکز اسناد ملی ایران، کد 1 - 116004/2 - 929
202) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، ص 53
203) سیدحسین خوش نیت، همان منبع، ص 25
204) آرشیو سازمان اسناد ملی ایران. کد 1 - 81604/3 - 923 و کد 1 - 116004 - 916 سری اسناد کسروی.
205) آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، کد 1 - 116004 - 911. سری اسناد کسروی.
206) پیشین، کد 1 - 116004 - 911
207) پیشین، کد 1 - 116004 - 911 و کد 1 - 116004 - 1 - 929 (سند شماره 54 ضمائم).
208) پیشین، کد 1 - 116004 - 1 - 929
209) سیدهادی خسرو شاهی، همان منبع: ص 55
210) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 25
211) پیشین ص 25
212) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد 1645، پرونده نواب صفوی، همچنین بنگرید به: خسرو شاهی، سیدهادی، همان منبع، ص 56
213) آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، اسناد نخست وزیری، کد 109032 - 1893
214) پیشین.
215) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع ص 59 - 58
216) پیشین.
217) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده شهید ذوالقدر؛ کد بازیابی 1100
218) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع. ص 59 - 58
219) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی، 1376
220) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده صورت بازجویی شهید نواب صفوی، کد ارزیابی 1100، انفرادی
221) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده نواب صفوی کد 1645
222) سید هادی خسروشاهی، همان منبع، ص 64-65
223) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 12/2808، اسناد شماره 52 و 55
224) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، ص 66 - 65
225) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد 1100
226) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع ص 68 - 66
227) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 13/2808
228) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی ، پرونده شهید ذوالقدر، کد 1100.
229) سیدهادی خسرو شاهی، همان منبع، صص 61، 60. از خاطرات شهید نواب صفوی.
مجموعه خاطرات یا تاریخ پیدایش فدائیان اسلام که درکتاب فدائیان اسلام؛ تاریخ، عملکرد، اندیشه، از صفحه 33 تا 146، توسط حجت الاسلام سید هادی خسرو شاهی منتشر شده است، یادداشتهای دستنویس نواب صفوی از نخستین روزهای فعالیتهای سیاسی - مذهبی وی درعراق تا روزهای پس از قتل رزم آرا می باشد. این خاطرات به دنبال حملات آقای حائری زاده نیا درمجله خواندنیهای سال پانزدهم 1334 که به سردبیری دکتر نصرالله شیفته در آن دوران منتشر می شد و پس از درج پاسخ کوتاه و رسمی شهید نواب صفویکه طی نامه ای در آن مجله به چاپ رسید، یعنی از آغاز سال شانزدهم خواندینها آغاز و تا شماره 23 مجله منتشره در تاریخ 20 آبان ماه 1334، در 18 قسمت (18 شماره مجله) و به مدت 4 ماه منتشر گردید و در قسمت آخر توسط نواب نوشته شد که بنا به علل و موانعی که از ذکرش معذور است، ادامه این خاطرات قطع و به فرصت دیگری گذاشته می شود لیکن دیگر ادامه نیافت.
نصرالله شیفته، زندگی نامه و مبارزات سیاسی دکتر مصدق، تهران، نشر کوش، 1370، ص 55. و نیز: سید هادی خسرو شاهی، همان منبع، صص 14 و 15.
230) پیشین، ص 63 - 62.
231) پیشین، ص 63 - 62.
232) پیشین، ص 63 - 62.
233) پیشین، ص 63 - 62.
234) پیشین، ص 63 - 62

235) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده شهید ذولقدر، کد 1100.
236) فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، شماره های 3 و4، ص 38 - 37
237) سید علیرضا سید کباری، همان منبع، ص 77
238) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 29
239) مهدی عراقی. ناگفته ها (خاطرات)، به کوشش محمود مقدسی، مسعود دهشور، حمیدرضا شیرازی، موسسه خدمات فرهنگی رسا، تهران 1370، همچنین نگاه کنید: به فصلنامه 15 خرداد، شماره 24 زمستان 1375، حجت الاسلام علی دوانی.
240) فصلنامه پانزده خرداد پیشین.
241) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 2808، ص 100 - 99
242) نام این شخص سید مهدی هاشمی است که پیش از این در همین نوشتار ذکر او رفت.
243) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 2808، سند شماره 1005 - 99
244) مجله سروش، شماره 24 مورخه 24/10/62، مقاله اقدامات شدید نواب صفوی به منظور جلوگیریی از انتقال جسد رضاخان. همچنین نگاه کنید به: مجله آیین اسلام، شماره 51
245) سید علی اکبر محتشمی، خاطرات، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، 1376، ص 41.
246) پیشین، ص 42
247) ربانی خلخالی، علی، همان منبع، ص 285.
248) ربانی خلخالی، علی، همان منبع، ص 285
249) پیشین ص، 216-215 و نیز ناگفته ها، همان منبع ، ص 48
250) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی در سال 1376
251) پیشین
252) فصلنامه پانزده خرداد، شماره 9 - 8، به نقل از خاطرات شهید شیخ فضل الله محلاتی. همچنین نگاه کنید به: علی ربانی خلخالی، همان منبع، ص 209 و ناگفته ها، ص 49 - 47.
253) خاطرات و مبارزات شهید محلاتی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران 1376، ص 23، همچنین نگاه کنید به: علی دوانی، نهضت روحانیون ایران، نجلد دوم، انتشارات بنیاد فرهنگی امام رضا علیه السلام، تهران، بی تا، ص 199
254) آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، وزارت کشور، کد کامپیوتری 244/5 - 290000
255) پیشین.
256) پیشین.
257) پیشین.
258) سید هادی خسروشاهی، همان منبع، ص 174، مجموعه کامل کتاب جامعه و حکومت اسلامی اثر نواب صفوی تحت عنوان اعلامیه فدائیان اسلام یا کتاب رهنمای حقایق در همین کتاب توسط حجت الاسلام سیدهادی خسروشاهی تجدید چاپ شده است (صفحات 187 تا 331 کتاب مزبور)
259) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی، 1376
260) پیشین.
261) ناگفته ها، همان منبع، ص 48.
262) پیشین، ص 48
263) پیشین، همچنین نگاه کنید به: خاطرات و مبارزات شهید محلاتی، همان منبع، ص 32 - 30
264) علی دوانی، زندگانی زعیم بزرگ عالم تشیع آیت الله بروجردی، تهران نشر مطهر، 1371، ص 376.
265) خاطرات و مبارزات شهید محلاتی، همان منبع، ص 24 - 23. همچنین نگاه کنید به: علی دوانی، زندگانی زعیم بزرگ... ص 32 - 30
266) علی دوانی، زندگانی زعیم بزرگ.... ص، 376
267) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی، 1376.
268) پیشین.
269) پیشین.
270) فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، مرکز بررسیهای اسلامی قم، شماره 2، زمستان 1370
271) آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، پرونده فدائیان اسلام.
272) پیشین.
273) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی، 1376.
274) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی، 1376.
275) یرواند آبراهامیان، همان منبع، ص 303
276) پیشین، ص 308 - 397 همچنین نگاه کنید به: عاقلی، روز شمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، تهران نشر گفتار، 1369، ص 299

277) باقر عاقلی، پیشین.
278) فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، شماره های 3و 4 و ص 46 - 45 (بحث مربوط به مجمع مسلمانان مجاهد، در مبحث ارتباط تشکلهای اسلامی با فدائیان اسلام مطرح خواهد شد.)
279) سید کباری، سید علیرضا، همان منبع، ص 85.
280) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808
281) پیشین.
282) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، ص 81
283) یرواند آبراهامیان، همان منبع، ص 308 - 307
284) سید علیرضا کباری، همان منبع، ص 86 - 85، همچنین نگاه کنید به: ناگفته ها: همان منبع، ص 37.
285) فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، جلد، 3 و 4؛ ص 82
286) همایون کاتوزیان، مصدق و نبرد قدرت، ص 146.
287) سید علی رضا سید کباری، همان منبع، ص 86
288) همایون کاتوزیان، همان منبع ، ص 309.
289) یرواند آبراهامیان، همان منبع، ص 310.
290) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 41
291) باقر عاقلی، همان منبع، ص 296.
292) مسعود بهنود، از سید ضیاء تا بختیار، چاپ نورتکس، 1374، ص 293.
293) علی کریمیان، نمونه امضای اعضای هیئت دولت، فصلنامه گنجینه اسناد سازمان اسناد ملی ایران، شماره 32 و 31، ص 96.
294) مسعود بهنود، همان منبع، ص 293.
295) محمود تربتی سنجابی، همان منبع، ص 145
296) پیشین.
297) محمود طاهر احمدی و مجید تفرشی، گزارشهای محرمانه شهربانی، جلد دوم تهران، انتشار سازمان اسناد ملی ایران، 1371، ص 140
298) فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، ج 3 و 4، ص 40
299) محمود طاهری، همان منبع، ص 146 - 147
300) باقر عاقلی، همان منبع، ص 296.
301) پرچم اسلام، شماره 1263، 28 خرداد 1328.
302) علی کریمیان، همان منبع، ص 98.
303) محمود طاهر احمدی، همان منبع، ص 159 - 156
304) پیشین، ص 138 - 136
305) پیشین، گزارشهای محرمانه شهربانی 28 - 1327 ش در آرشیو سازمان اسناد ملی ایران.
306) پیشین، ص 156 - 155 اسناد و گزارشهای محرمانه شهربانی از سال 28 - 1327 ش در آرشیو سازمان اسناد ملی ایران.
307) پیشین، ص 149.
308) علی کریمیان، همان منبع، ص 99.
309) علی کریمیان، همان منبع، ص 99
310) باقر عاقلی، همان منبع، ص 298 - 296
311) فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، شماره های 3 و 4، ص 50.
312) ناگفته ها، همان منبع، ص 39.
313) فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، همان منبع، ص 52 - 50.
314) باقر عاقلی همان منبع، ص 304
315) مسعود بهنود، همان منبع، ص 302
316) باقر عاقلی، همان منبع، ص 304.
317) پیشین.
318) خوش نیت، سید حسین، همان منبع، ص 45
319) ناگفته ها، همان منبع، ص 45 .
320) حسین فردوست، (خاطرات)؛ ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران، اطلاعات، چاپ پنجم، 1371، ص 159 - 158
321) پیشین.
322) محمد مهدی عبدخدایی، شهید نواب صفوی را بشناسیم، منشور برادری، سال 29، شماره 41، شنبه 28/4/1359، ص 2.
323) حسین خوش نیت، همان منبع، ص 42
324) علی ابراهیمی، بررسی نهضت فدائیان اسلام 1334 - 1324 ش، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، 1373 - 1372
325) سید علی سید کباری، همان منبع، ص 88.
326) مسعود بهنود، همان منبع، ص 303.
327) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 47
328) خاطرات سید علی اکبر محتشمی، همان منبع، ص 41.
329) پیشین، ص 41.
330) پیشین.
331) مسعود بهنود، همان منبع، ص 307
332) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 48
333) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 12/2808 سند شماره 14.
334) پیشین، کد بازیابی 2/2808، اسناد شماره های 14 و 15.
335) پیشین، کد بازیابی، 2/2808، اسناد شماره های 14و 15.
336) پیشین، کد بازیابی 2/2808، سند شماره 20.
337) پیشین، کد بازیابی 12/2808، سند شماره 15
338) پیشین، کد بازیابی، 2/2808، اسناد شماره 46 و 43، 39، 36، 34، 29.
339) محسن مدیر شانه چی، همان منبع، ص 80.
340) محمود تربتی سنجابی، همان منبع، ص 237.
341) حسین تبریزی نیا، همان منبع، ص 324.
342) شمس قنات آبادی، سیری در نهضت ملی شدن صنعت نفت، خاطرات شمس قنات آبادی، بازیابی پرونده وی در ساواک تهران مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1377.
343) پیشین ، ص 32 و 3.
344) محسن مدیر شانه چی، همان منبع، ص 80.
345) محمود تربتی سنجابی، همان منبع، ص 237.
346) حسین تبریزی نیا، همان منبع، ص 324.
347) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 3/2808 سندهای شماره 79 تا 3091، پیشین سند شماره 79 - 78
348) سید رضا سید کباری، نواب صفوی سفیر سحر، همان منبع، ص 92 - 91. همچنین نگاه کنید به: فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، جلد 5، ص 36 - 35.
349) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 3/2808، اسناد شماره های 77 تا 79
350) عصار
351) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی
352) سید جمال الدین مدنی، تاریخ سیاسی معاصر ایران، جلد اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1369، ص 182.
353) باختر امروز، شماره 279، مورخ 18 تیر 1329، به نقل از نیویورک تایمز به قلم آلیبون راست.
354) داد، شماره 1846، مورخ 7 تیر ماه 1329.
355) محمود تربتی سنجابی، همان منبع، ص 147،
356) اعلامیه جبهه ملی ایران که در جلسه علنی مجلس شانزدهم در تیرماه 1329 توسط دکتر مصدق قرائت شد.
357) ناگفته ها، همان منبع، ص 63

358) علی ابراهیمی، همان منبع، ص 114
359) پیتر آوری، تاریخ معاصر ایران، همان منبع، ص 263.
360) فتاوی و بیانیه های این علما و مراجع تقلید به ترتیب در روزنامه های شاهد 14 بهمن 29، شاهد بهمن
361) ناگفته ها، همان منبع،صص 65 - 69
362) پیتر آوری، همان منبع، ص 401
363) لولهنگ: آفتابه گلی
364) سید هادی خسروشاهی، همان، منبع، ص 106
365) سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، همان منبع، ص 78.
366) حسین تبریزی نیا، ناپایداری احزاب سیاسی در ایران، ترجمه علی باقری، نشر بین الملل، 1371، ص 226
367) محمود تربتی سنجابی، همان منبع، ص 131
368) سید هادی خسروشاهی، همان منبع، ص 113
369) نیم قرن خاطره و تجربه، مصاحبه عزت الله سحابی، 1376، ص 21
370) خواندنیها، سال 16، شماره 19، خاطرات فدائیان اسلام به قلم سید محمد واحدی، همچنین نگاه کنید به: ناگفته ها، همان منبع، ص 72.
371) سحابی، ویژه نامه اطلاعات، 17 دی ماه 1359.
372) نیم قرن خاطره و تجربه، همان منبع، ص 31
373) سید هادی خسروشاهی، همان منبع، ص 114. به نقل از خاطرات یا پیدایش فدائیان اسلام از سید مجتبی نواب صفوی.
374) حسین تبریزی نیا، همان منبع، ص 226 پ
375) ناگفته ها همان منبع ، ص 77 - 72
376) محمد ترکمان، اسرار قتل رزم آرا، تهران موسسه خدمات فرهنگی رسا، 1370، ص 413
377) نصرالله شیفته، خاطرات دوران ملی شدن نفت، روزنامه اطلاعات، 27 دی 1368 و منشور برادری 30 دی 1368.
378) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، ص 116.
379) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 54.
380) زندگی سیاسی رزم آرا، ص 355
381) منوچهر و رخشان فرمانفرمائیان، خون و نفت؛ خاطرات یک شاهزاده ایرانی، ترجمه مهدی حقیقت خواه، انتشارات ققنوس، 1377، ص 308
382) حسین تبریزی نیا، همان منبع، ص 227، همچنین نگاه کنید به: سیدجلال الدین مدنی، همان منبع، ص 354.
383) نیم قرن خاطره و تجربه، همان منبع، ص 21
384) سید جلال الدین مدنی، همان منبع، ص 354.
385) مجله 15 خرداد، شماره 19 و 20، سال چهارم، زمستان 1374، مقاله گزارش قتل رزم آرا.
386) علی ابراهیمی، همان منبع، ص 139 - 138
387) باقر عاقلی، همان منبع، ص 319
388) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 3/2808، سند شماره 10، همچنین این اعلامیه در هفته نامه اصناف به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی ابراهیم کریم آبادی شماره بیست و پنجم سال دوم، در مورخ 19/12/1329، منتشر شده است، توضیح اینکه تبصره های آن اعلامیه را در اینجا نیاورده ایم.
389) ناگفته ها، همان منبع، ص 85
390) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 156/703، سند شماره 454، اسناد دادگستری.
391) پیشین، کد بازیابی 156/703، اسناد شماره 484 - 483. همچنین نگاه کنید به: محمد ترکمان، همان منبع ص 127 - 126
392) محمد ترکمان، همان منبع، ص 148 - 147
393) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 156/703، سند شماره 488 و 509 - 506
394) محمد ترکمان، همان منبع، ص 464.
395) پیشین، ص 463
396) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدئیان اسلام، کد بازیابی 5/2808، سند شماره 68. (بخشی از سند مزبور در ضمایم آورده شده است) همچنین متن بازجوئی خلیل طهماسبی در صفحات 131 تا 148 کتاب اسرار قتل رزم آرا نیز آمده است.
397) پیشین کد بازیابی 156/703، سند شماره 463
398) محمد ترکمان، همان منبع، ص 280، اظهار نظر مکتوب ستوان یکم کریم خالق پناه کارشناس اداره فنی شهربانی در مورخ 27/9/30، در حضور نماینده دادسرا و بازپرس شعبه اول آگاهی.
399) پیشین، ص 281، اظهارات کارشناسی مکتوب سرهنگ 2 نامدار بهمن، کارشناس فنی ارتش در مورخ 30/9/30، در حضور نماینده دادستان تهران و نماینده اداره آگاهی.
400) پیشین، ص 399، متن بازجویی از دکتر مصدق و مواجهه او با نواب صفوی. سوال بازپرس سر تیپ کیهانخدیو از نواب صفوی چنین است: در توطئه قتل مرحوم سپهبد رزم آرا چه اشخاصی دست داشتند و قبل از کشته شدن آن مرحوم تجویز قتل کردند؟
401) پیشین، ص 400. متن بازجویی از دکتر مصدق و مواجهه او با نواب صفوی. سوال بازپرس کیهانخدیو از نواب صفوی چنین است: شما به صحت گفته خود چه دلیلی دارید مبنی بر اینکه آقایان را که نام بردید معاونت در قتل مرحوم سپهبد رزم آرا داشته اند از جمله آقای مصدق السلطنه.
402) پیشین، ص 228
403) پیشین، ص 412
404) پیشین، بازجویی آیت الله کاشانی /19/6/35
405) پیشین بازجویی خلیل طهماسبی، ص 411 - 410
406) پیشین، ص 431
407) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کدبازیابی 2808، اسناد شماره 55 - 51 گزارش جلسه محاکمه و دفاعیات وکلای فدائیان اسلام ، متحصینین زندان قصر.
408) محمد ترکمان، همان منبع، ص 486.
409) پیشین، ص 31.
410) پیشین، کد بازیابی 156 - 153/703، جلد دوم.
411) پیشین کد بازیابی 156 - 153/703، جلد دوم.
412) سید جلال الدین مدنی، همان منبع، ص 575.
413) نصرالله شیفته، زندگینامه و مبارزات دکتر مصدق، تهران نشر کوش، 1370، ص 127
414) تهران مصور، چگونه رزم آرا را کشتم، شماره 484، 30 آبان 1331، ص 3. (در ضمایم آمده است).
415) سیری در نهضت ملی شدن نفت، خاطرات شمس قنات آبادی، بازیابی پرونده وی در ساوالک، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1377، ص 217 - 218
416) پیشین.
417) پیشین، ص 219
418) پیشین.
419) تهران مصور، مقاله چگونه اعلیحضرت همایون قوانین آزادی خلیل طهماسبی را توشیح کردند.، سال 1331، شماره 483، ص 3
420) سید هادی خسروشاهی، فدائیان اسلام، همان منبع ص 171 - 170، به نقل از: از آزادی تا شهادت، انتشارات ابوذر، ص 92 93. و عقیقی بخشایشی، جزوه آیت الله طالقانی؛ مرد علم و مبارزه و شهادت، قم ص 33. و نیز مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی. 1376.
421) بسوی آینده، شماره 27، مورخ 18/12/29
422) پیشین.
423) بسوی آینده، شماره 224، مورخ 24/12/29، تفسیر اخبار
424) باختر امروز، شماره 476، مورخ 21/12/29
425) شاهد، شماره 346، مورخ 26/ 12/29
426) نصرالله شیفته، خاطرات ملی شدن نفت در ایران، روزنامه اطلاعات 27دی 1368.
427) به سوی آینده، مقاله بعد از ملی شدن نفت، شماره 228، مورخ 28 اسفند 1329.
428) پیشین.
429) پیشین.
430) محمد ترکمان، همان منبع، ص 447. نقل از روزنامه اطلاعات، مورخ 24 تیر 1331.
431) علی ابراهیمی، همان منبع، ص 137.
432) پیام انقلاب، سال سوم، شماره 50، سوم بهمن 1360، ص 57. همچنین نگاه کنید به: ناگفته ها، همان منبع، ص 86
433) باختر امروز، شماره 499، مورخ 26 فروردین 1330.
434) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اسناد فائیان اسلام، کد بازیابی 3 - 156 - 173، سند شماره 387. همچنین نگاه کنید به: سید جلال الدین مدنی، همان، ص 575.
435) ناگفته ها، همان منبع، ص 88.
436) علی ابراهیمی، همان منبع، ص 144. صورت اسامی کشف شده در ضمایم آورده شده است.

437) سید محمد واحدی، خاطرات فدائیان اسلام، خواندنیها، شماره 22، سال 16، آبان 334 ش، ص 18.
438) علی ابراهیمی، همان منبع، ص 148.
439) ناگفته ها، همان منبع، ص 93 - 91
440) علی ابراهیمی، همان منبع، مصاحبه حجت اسلام محمد علی لواسانی
441) اطلاعات، شماره 7504، مورخ 7 فروردین 1330. همچنین نگاه کنید به: باقر عاقلی، همان منبع، ص 319
442) منوچهر و رخشان فرمانفرمائیان، همان منبع، ص 310
443) پیشین، ص 310
444) سپهر ذبیح، ایران در دوران مصدق، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران، عطایی، 1363، ص 56
445) علی ابراهیمی، همان منبع، ص 151
446) فؤاد روحانی، تاریخ ملی شدن صنعت نفت، تهران، 1356، ص 126. همچنین نگاه کنید به: داد، شماره 2903، مورخ 23 اردیبهشت 1330 ش.
447) داد، شماره 2904، مورخ اردیبهشت 1330. همچنین نگاه کنید به: مدنی سید جلال الدنی، همان منبع ص 204
448) علی ابراهیمی، همان منبع به نقل از مذاکرات مجلس جلد 143 یکشنبه 12 اردیبهشت 1330 ش.
449) باختر امروز، یکشنبه 15 اردیبهشت 1330، همچنین نگاه کنید به: سید جلال الدین مدنی، همان منبع، پاورقی ص 205
450) علی ربانی خلخالی، همان منبع، جلد 1، ص 210
451) پیام انقلاب، سال سوم، شماره 50، مورخ سوم بهمن 1360، ص 57
452) منشور برادری، سال 30، دوره جدید، شماره 48، 8 شهریور 1359، ص 4
453) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، ص 170، سخنرانی آیت الله سید محمود طالقانی بر سر قبر دکتر مصدق در چهاردهم اسفند سال 1357.
454) علی ابراهیمی، همان منبع، ص 159.
455) مهدی بهار، میراث خوار استعمار، تهران امیر کبیر، چاپ شانزدهم، 1357، ص 575 - 573
456) سر مقاله روزنامه شاهد مورخ 18/11/1331 ش.
457) سید مجتبی نواب صفوی اجنبی اجنبی است، چه روس، چه انگلیس، چه آمریکا..... منشور برادری، سال 30، دوره جدید (پس از انقلاب)، شماره 67، ص 2
458) مهدی بهار، میراث خوار استعمار، ص 557
459) سید مجتبی نواب صفوی، اجنبی اجنبی است....، همان منبع، ص 2
460) پیشین.
461) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 116.
462) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، ص 170 (سخنرانی آیت الله سید محمود طالقانی بر سر قبر دکتر مصدق در چهاردهم اسفند 1357)
463) سپهر ذبیح، همان منبع، ص 58 - 57
464) علی رابانی خلخالی، همان منبع، ص 210.
465) سید مجتبی نواب صوفی، مجله ترقی، دوشنبه 23/2/30 شماره 50، ص 19
466) پیام انقلاب، شماره 25، مورخ 27 دی 1359 ش. گفتاری درباره نواب صفوی
467) پیشین.
468) علی حجتی کرمانی، فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، سال دوم، شماره ششم، ص 303
469) پیشین.
470) مقاله برخورد سنت و تجدد، - ایدئولوژی شدن سنت و ظهور فدائیان اسلام دکتر فریده سیحون، دکتر محمد ضمیران، مجله ره آورد، شماره 41، نوامبر 1998، چاپ خارج از کشور.
471) سپهر ذبیح، همان منبع، ص 57
472) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 3 - 156 - 703، سند شماره 387.
473) پیشین سند شماره 389.
474) پیشین کد بازیابی 28088، سند شماره 81
475) پیشین، سند شماره 82
476) پیشین.
477) پیشین، سند شماره 83
478) باقر عاقلیک، همان منبع ، ص 326
479) علی ربانی خلخالی، همان منبع، ص 211
480) داود امینی اسنادی از فدائیان اسلام و نواب صفوی (3) (زندان قصر 31 - 1330 ش)، مجله تاریخ و فرهنگ معاصر، شماره های 24 - 23 - 1376، ص 129
481) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 3/2808 سند شماه 25 .
482) پیشین کد بازیابی، 3/2808، سند شماره 90
483) داود امینی، اسنادی از فدائیان اسلام و..3، سند شماره 3، ص 130، همچنین آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، سیستم دستی، پرونده زندان فدائیان اسلام.
484) پیشین، سند شماره 5، ص 131، همچنین آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، همان پرونده
485) پیشین، سند شماره 9، ص 134، و همچنین آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، همان پرونده
486) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلا، کد بازیابی 37/2808، اسناد شماره 68 - 67
487) پیشین، کد بازیابی، 14/2808، اسناد شماره 3/61 و 1/61 و 2
488) پیشین، کد بازیابی، 3/2808 اسناد شماره 3 - 1
489) پیشین کد بازیابی، 9/2808 سند شماره 39. در ضمایم آورده شده است.
490) پیشین کد بازیابی 10/2808، سند شماره 53، و کد بازیابی 2808 سند شماره 25.
491) پیشین کد بازیابی، 3/2808، سند شماره 53، کد بازیابی 2808 سند شماره 25
492) پیشین، کد بازیابی، 3/2808 سند شماره 14، در ضمایم آمده است.
493) پیشن، کد بازیابی 37/2808، سند شماره 74
494) پیشین، کد بازیابی 9/2808، سند شماره 52 و کد بازیابی 11/2808، سند شماره 18
495) پیشین، کد بازیابی، 11/2808، سند شماره 10/2808، سند شماره 2/85
496) پیشین، کد بازیابیت 5 /2808، اسناد شماره های 5 و 6 و کد بازیابی 12/2808 سند شماره 6/112
497) خاطرات و مبارزات حجة الاسلام فلسفی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1376، ص 176 - 175
498) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 11/2808، سند شماره 50
499) پیشین کد بازیابی 10/2808، سند شماره 2/85 کد بازیابی 2808 اسناد شماره های - 99 تا 101 و کد بازیابی 2808 سند شماره 45
500) پیشین، کد بازیابی 12/2808، سند شماره 117
501) پیشین، کد بازیابی 14/2808، سند شماره 55
502) پیام انقلاب شماره 17 مورخ 19/7/1359 مقاله آیت الله کاشانی و شهید مجتبی نواب صفوی، نوشته سید محمود کاشانی. متن کامل این مقاله در روزنامه داد، شماره 2550، مورخ 15 بهمن 1331، چاپ شده است.
503) پیشین.
504) سید محمود کاشانی، مجله پیام انقلاب، همان منبع
505) سید هادی خسروشاهی، همان منبع، ص 179.
506) سید محمود کاشانی، همان منبع.
507) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، اسناد صفحه های 172 و 173
508) مهندس سحابی، ویژه نامه اطلاعات، 27 دی ماه 1359
509) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 15/2808، سند شماره 53
510) داود امینی اسنادی درباره فدائیان اسلام و نواب صفوی (1)، مجله تاریخ و فرهنگ معاصر، شماره های 16 - 15، 1374، سند شماره 15 ص 164و 151 و نیز آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، سیستم دستی پرونده زندان فدائیان اسلام.
511) داود امینی، اسنادی از فدائیان اسلام و نواب صفوی (3)، همان منبع، سندهای شماره 20 تا، 16 صص 139 - 137.
512) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 5 / 2808، سند شماره 36
513) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 9/2808، سند شماره 6 و کد بازیابی 7/2808، سند شماره 9
514) پیشین، کد 8/2808، سندهای شماره 16، 17، 27، 28، 31، و 69
515) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 84
516) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی، 1376
517) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 8/2808، سندهای شماره 34 و 35.
518) پیشین، سند شماره 61
519) پیشین، سند شماره 43 و 44 و همچنین کد بازیابی 5/2808، سند شماره 50

520) منشور برادری، سال 30، شماره 73 مورخ 22/12/59، مقاله چماقداران مصدق، نقل از حجت الاسلام میردامادی.
521) ناگفته ها، همان منبع، ص 114 - 108؛ همچنین آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 8/2808، سند شماره 26
522) آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، کد وزارت کشور 159/2 - 293000 همچنین نگاه کنید به: داود امینی، اسنادی از فدائیان اسلام و نواب صفوی...(3). همان منبع سند شماره 28 ص 150
523) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 8/2808، سند شماره 66
524) داود امینی، اسنادی از.... (3)، همان منبع، سند شماره 25، ص 146. آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، کد وزارت کشور 159/2 - 292000
525) داود امینی، اسنادی درباره فدائیان اسلام و نواب صفوی (1)، همان منبع، شماره 16 - 15، سند شماره 16، ص 151
526) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 6/2808، سندهای شماره 28 و 29
527) پیشین: سند شماره 31
528) پیشین: سند شماره 2/50 و 85
529) محمود کاشانی، مقاله آیت الله کاشانی و شهید مجتبی نواب صفوی، پیام انقلاب شماره 17 مورخ 16/7/1359
530) پیشین.
531) داود امینی اسنادی از فدائیان اسلام و نواب صفوی (3) همان منبع، سند شماره 29 ص 151.
همچنین آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، کد وزارت کشور 13/159/290002
532) داود امینی، همان منبع سند شماره 30 ص 151 - 150. همچنین آرشیو سازمان اسناد ملی .همان کد
533) داود امینی، همان منبع، اسناد شماره 25و 26
534) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کدبازیابی 2808، سند شماره 33
535) سید حسین خوش نیت، همان منبع، دفاعیات سید محمد واحدی در دادگاه مورخ 12/4/31، ص 102، 101
536) پیشین.
537) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808، اسناد شماره 44 - 43
538) پیشین، سند شماره 47
539) پیشین سند شماره 55 - 51
540) پیشین، کد بازیابی 2808، سندهای شماره، 60 - 58.
541) پیشین، کد بازیابی 2808، سند شماره 61.
542) پیشین، سندهای شماره 37، 29، 4، 3، 2، 1.
543) پیشین، کد بازیابی 2808، سند شماره 61.
544) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 86.
545) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808، سندهای شماره 81 و 86.
546) پیشین، سند شمار110
547) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبد خدایی، 1376
548) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 57/2808 سندهای شماره 116 - 90 - 89
549) منشور برادری، سال سی ام، دوره جدید شماره 64، بیستم دی 1359، مصاحبه نگارنده محمد مهدی عبد خدایی.
550) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلام، کد بازیابی 15/2808، سند شماره 8 و کد 6/2808، سند شماره 18
551) پیشین کد بازیابی، 2808، سندهای شماره 9 1/13 - 3/16 - 2/16
552) پیشین، کد 6/2808 سند شماره 69
553) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 86
554) منشور برادری، سال سی ام. دوره جدید شماره 64 ، بیستم دیماه 1359.
555) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی، 20/2808 سند شماره 1 و 19
556) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبدخدایی، 1376
557) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 20/2808 سند شماره 41
558) پیشین کد بازیابی 20/21808، سندهای شماره 51 و 54 (اسناد مربوط به محاکمه متحصنین زندان قصر در مورخ 22/4/31)
559) پیشین کد بازیابی 6/2808 سندهای شماره 1/12
560) پیشین، کد بازیابی، 6/2808، سندهای شماره 85 و 86
561) پیشین کد بازیابی، 3/2808، سند شماره 3.
562) پیشین، کد بازیابی، 22/2808، سند شماره 14
563) پیشین .
564) پیشین، سند شماره 20
565) مجله 15 خرداد، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره 24 زمستان 1375، ص 210
566) پیشین، ص 211 - 212
567) روزنامه اطلاعات، ویژه نامه فدائیان اسلام، 27 دی ماه 1359، مصاحبه محمد مهدی عبد خدائی.
568) مصاحبه نگارنده با محمد مهدی عبدخدائی، 1376.
569) روزنامه اطلاعات، ویژه نامه فدائیان اسلام، همان منبع.
570) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 5/2808، سند شماره 101.
571) روزنامه کیهان، مورخ 11/1/1331.
572) روزنامه کیهان، مورخ 11/1/1331.
573) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 107.
574) پیشین، ص 106
575) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازاریابی 2808، سندهای شماره 98 - 93 - 92 - 91 - 90
576) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 234
577) پیشین، ص 240 - 234
578) مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی، 2808، سندهای شماره 2/22 6/22
579) آرشیو سازمان اسناد ملی، سیستم دستی، پرونده فدائیان اسلام.
580) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 7/2808 سند شماره 2/73
581) پیشین کد بازیابی 6/2808، سندهای شماره 3/5،9، 10
582) پیشین، سند شماره 29.
583) پیشین کد بازیابی 2808، سند شماره 90
584) پیشین، سند شماره 95
585) پیشین سند شماره، 95، کد بازیابی، 2808 سندهای شماره 2/79 و 3/79
586) پیشین کد بازیابی 9/2808، سند شماره 8
587) پیشین، کد بازیابی 19/2808، اسناد شماره 10و 30 و 36
588) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 210
589) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 90 - 89
590) پیشین.
591) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808، سندهای شماره 4و 7 و 10 و 12 و 32 و 38
592) پیشین، کد بازیابی، 116/2808، سند شماره 90
593) گروههایی نیز در سال 1330، تحت عنوان جمعیت پلیسهای مخفی اسلام با اعلام موجودیت و فعالیت خواستار جلوگیری از فحشا بی حجابی منع مشروبات الکلی و غیره بودند. گفته می شد که این گروهها نیز به جمعیت فدائیان اسلام وابستگی داشتند و (آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808، سند شماره 43)
594) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808 سند شماره 54
595) پیشین، سند شماره 39
596) در اصل رزل
597) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 17/2808، سند شماره 17
598) پیشین، کد بازیابی 22/2808، سند شماره 88
599) پیشین، کد بازیابی، 22/2808، سند شماره 18
600) پیشین سندهای شماره 20 و 19
601) پیشین.
602) پیشین.
603) پیشین، سند شماره 6.
604) پیشین، سندهای شماره 45 - 44 (گزارش تقی و قاسم سماورسازان، ماموران ویژه شهربانی)
605) پیشین، کد بازیابی، 25/2808 سند شماره 65
606) پیشین، سخنرانی عبدالحسین واحدی در جمع بیش از 4 هزار نفر و اعضای جمعیت در مسجد جامع تهران در مورخ 15/3/32
607) پیشین، سند شماره 31. گزارش اداره آگاهی - نیک اعتقاد 15/2/32
608) پیشین، کد بازیابی 22/2808، اسناد شماره 42 تا 74. کد بازیابی 25/2808، اسناد شماره 47، 54، 57، کد بازیابی 25/2808، اسناد شماره 47 تا 50 و 84 و 88، 96، 97، 103، 107،
609) پیشین، کد بازیابی، 23/2808 اسناد شماره 66 و 65 و این اعلامیه در نشریه منشور برادری 17 تیر 1334 با عنوان به سوی آستان فضیلت پرور حضرت نواب صفوی باز می گردم. منتشر شد.
610) روزنامه اطلاعات، شماره 8105، مورخ پنجشنبه 7/3/1332، ص 2
611) روزنامه اطلاعات، شماره 8107، مورخ یکشنبه 10/3/32 ص 2
612) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 22/2808، سندهای شماره 13 و 39 و کد بازیابی 25/2808 سند شماره 198
613) پیشین سند شماره 32
614) پیشین، سند شماره 84
615) در آبان ماه 1332 نیز جمعیتی با عنوان جمعیت گلگون کفنان توسط عباس بختیاری، برادران سید حسین و فقیهی شکل گرفت و شهربانی آنرا وابسته به فدائیان اسلام دانست. (پیشین کد بازیابی 24/2808 اسناد شماره 22 و 23)
616) داود امینی، اسناد نویافته فدائیان اسلام و نواب صفوی، (2) همان منبع، شماره های 22 و 21 ، 1376 اسناد شماره های 38، 39، 40، 41، 42، 50، همچنین: آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، کد وزارت کشور شماره های 16 و 10 و 3/83/17 - 293000، و نیز: آرشیو مرکز اسناد سازمان ملی ایران، کد بازیابی 19/2808، اسناد شماره های 55 تا 57، 61، 88، 97، 99، و 101
617) امینی، داود، پیشین، اسناد شماره 43، 45، تا 49 و 52 تا 54 همچنین: سازمان اسناد ملی ایران کد وزارت کشور شماره 15 و 14 و9تا 1/83/17 - 293000. و نیز آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی کد بازیابی 19/2808 و 2808 اسناد 97 و 6 تا 22.
618) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808، سندهای شماره 45 - 42 - 41 - 39
619) پیشین، سند شماره 67
620) مجله 15 خرداد، شماره 6 - 5 اسفند 1370، ص 6 و 5
621) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808، سند شماره 63، کد بازیابی 2/2808، سند شماره 41
622) پیشین، سند شماره 62
623) پیشین کد بازیابی، 2808 سندهای شماره 47 و 48 همچنین نگاه کنید به: نشریه منشور برادری، آهنگ تهران، 15 فروردین 1332، انتشارات جمعیت فدائیان اسلام
624) سیدابوالفتح دعوتی، کربلائی کاظم، نشر ایام، ص 76، همچنین نگاه کنید به روزنامه های حق، شماره 46
625) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی، 22/2808، سند شماره 85
626) پیشین، کد بازیابی 25/2808، سند شماره 888
627) پیشین، کد بازیابی 22/2808 سند شماره 109
628) پیشین، کد بازیابی 27/2808، سند شماره 7. تلخیص سند می باشد.
629) پیشین، کد بازیابی 25/2808، سند شماره 50 و 49
630) روزنامه منشور برادری، شماره های 12 و 20 تیرماه 1332، صاحب امتیاز جعفر مرتضوی، مدیر مسئول سید هاشم حسینی از اعضای اصلی آن جمعیت،
631) پیشین.
632) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 12/2808، سند شماره 40
633) حمید کاویانی، 28 مرداد؛ روز کودتا مجله راه نو، شماره 18، مرداد 77، ص 2
634) سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت کمبریج، همان منبع، ص 190
635) سیدهادی خسروشاهی، همان منبع، ص 179
636) روزنامه کیهان، شماره 3073، سوم شهریور 1332
637) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام، کد بازیابی 24/2808، سندهای شماره 6 و 68 و 69 و 109 و 110
638) پیشین، کد بازیابی، 2808
639) پیشین کد بازیابی 23/2808 سند شماره 24
640) پیشین کد بازیابی 24/2808، سندهای شماره 2/75 - 60 - 32 - 31
641) حضرت آیت الله سید صدرالدین صدر از اعاظم علما و مراجع بزرگ تقلید بودند که در قم و در سن 74 سالگی دار فانی را بدرود گفت. (باقر عاقلی، روزشمار تاریخ ایران، از مشروطه تا انقلاب، جلد 2، تهران نشر گفتار 1372، ص 27)
642) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کدبازیابی، 24/2808، سند شماره 79
643) پیشین کد بازیابی 28/2808، سندهای شماره 46 و 45 و 44 و 85
644) سیدحسین خوش نیت، همان منبع، ص 183، صورت دفاعیات نواب صفوی در سال 1334
645) پیشین، ص 128
646) پیشین، ص 136
647) پیشین، ص 137 - 136
648) مجله مصری آخرالساعه، شماره 1100، سال 1332.
649) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 139.
650) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صورت بازجوئیهای نواب صفوی در سال 1334، پرونده شماره 1100
651) پیشین، کد بازیابی، 24/2808، سند شماره 78. نامه متصدی امور کنسولگری ایران در نجف به وزارت امور خارجه ایران.
652) پیشین کد بازیابی 24/2808، سند شماره 1/108 و کد بازیابی 26/2808 سند شماره 37.
653) پیشین کد بازیابی 24/2808 سند شماره، 1/108 و کد بازیابی 26/2808 سند شماره 37
654) پیشین کد بازیابی 24/2808، سند شماره 96
655) کمال حاج سید جوادی، اخوان المسلمین مصر در امتحان تاریخ از حسن البناء تا سی قطب، نشر میثاق 1358، ص 5.
656) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صورت بازجوئیهای نواب صفوی 1334، شماره پرونده 1100
657) کمال حاج سیدجوادی، همان منبع، ص 5
658) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صورت بازجوئیهای نواب صفوی در سال 1334، پرونده شماره 1100
659) سیدحسین خوش نیت، ص 145.
660) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 145
661) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی، 2808 سند شماره 106 - 111
662) پیشین کد بازیابی 26/2808 سندهای شماره 8 تا 11
663) پیشین، کد بازیابی، 26/2808، سندهای شماره 19 تا 30 و 12 و 24 و 83
664) پیشین کد بازیابی، 28/2808 سند شماره 27
665) پیشین کد بازیابی، 28/2808، سندهای شماره 62 و 65 و 66 و 85.
666) پیشین کد بازیابی، 30/2808 سند شماره 45
667) عمید زنجانی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، تهران کتاب سیاسی، 1376، ص 425
668) پیام انقلاب گفتاری درباره نواب صفوی حجت الاسلام لواسانی، شماره 24، 27 دی 1359
669) داود،امینی، اسناد نویافته فدائیان اسلام و نواب صفوی (2) همان منبع شماره 22 و 21و 1376، سند شماره 67 ص 120 - 118 اعلامیه اعضای فدائیان اسلام در قم در پذیرش نمایندگی شهر قم توسط نواب صفوی.
670) محمد جواد ححتی کرمانی باز هم مدعیان پیروی از نواب صفوی، روزنامه اطلاعات، مورخ 8/9/77
671) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 150.
672) داود امینی، اسناد نویافته فدائیان اسلام و نواب صفوی 2 همان منبع، شماره های 22 و 21 و 1376 سند شماره 68، ص 120 همچنین آرشیو سازمان اسناد ملی ایران وزارت کشور، کد 23/83/17 - 293
673) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 3/2808 سند شماره 1/8
674) کیهان شماره، 3304، مورخ 24 خرداد، 1333
675) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 28/2808 اسناد شماره 50 و 49 و 44 و 41.
676) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 28/2808، اسناد شماره 50 - 49 - 44 - 41
677) علی ابراهیمی، همان منبع، ص 193
678) محمود تربتی، سنجابی، همان منبع، ص 136
679) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صورت بازجوئیهای نواب صفوی، 1334، شماره پرونده 100
680) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 159
681) آرشیو مرکز اسناد ملی انقلاب اسلامی، صورت بازجوئیهای نواب صفوی، پرونده شماره 1100
682) روزنامه اطلاعات، ویژه نامه فدائیان اسلام، شنبه 27 دی ماه 1359، مصاحبه مهندس سحابی.
683) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 167
684) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 31/2808، سندهای شماره 1 و 44 و 64 و 75 و 82 و 95
685) پیشین کد بازیابی 32/2808، سندشماره 16
686) مصاحبه نگارنده با محمدمهدی عبد خدائی 1376.
687) خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی ص 170.
688) پیشین، کد بازیابی، 31/2808، سندهای شماره 114 - 113
689) پیشین، کد بازیابی 31/2808 سندهای شماره 114 - 113
690) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده فدائیان اسلام پرونده شهید ذوالقدر، کد 1100
691) پیشین، کد بازیابی 31/2808، سند شماره 54
692) پیشین، سندهای شماره 55 و 56 و 109.
693) پیشین، سند شماره 111. همچنین نگاه کنید به : هفته نامه منشور برادری، دوره جدید، شماره 8 آذر 1358.
694) علی دوانی، نهضت روحانیون ایران، جلد دوم، بنیادفرهنگی امام رضا علیه السلام، ص 209
695) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 173
696) پیشین همان منبع. ص 181
697) پیشین، همان منبع. ص 175 - 174
698) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 33/2808 اسناد شماره 51 تا 55 جلسه دوم بازجویی نواب صفوی در مورخ 1/9/34
699) سیدحسین خوش نیت، همان منبع، ص 173
700) سیدجلال الدین مدنی، همان منبع، ص 575 - 574
701) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی ، پرونده شهید ذوالقدر، کد 1100
702) سید حسین خوش نیت، همان منبع، ص 178 - 177
703) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده شماره 818/300 (ادامه این سند در پرونده مشاهده نگردید.).
704) مصاحبه نگارنده با محمدمهدی عبدخدایی، 1376
705) نواب صفوی 29 دی ماه 1333 در وصیتنامه ای سیاسی - معنوی خود، ضمن دعوت برای برادران مسلمانش به توجه به، آخرت می نویسد: ندایی در رویاء رسیده که گویا رفتنی هستم. این وصیتنامه در صفحات 200 تا 202 کتاب حسین خوش نیت منتشر شده است.
706) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده شماره 818/300
707) پیشین.
708) سیدحسین خوش نیت ، همان منبع ، ص 200
709) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کدبازیابی 32/2808، سند شماره 33.
710) پیشین کد بازیابی، 32/2808 سند شماره 33
711) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی، 24/2808، اسناد شماره 44 تا 46 و 62
712) علی دوانی، همان منبع، سند وزارت دادگستری، ص 206
713) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده بازجویی شهید نواب صفوی، پرونده شماره 1100 انفرادی.
714) پیشین.
715) پیشین.
716) پیشین.
717) سخنرانی حجت الاسلام علی دوانی در مراسم سالگرد شهادت نواب و یارانش در 27 دی ماه 1375 در مسجد ارک تهران.
718) پیشین، کد بازیابی 2808، سند شماره 28.
719) پیشین، کد بازیابی 39/2808 سندهای شماره 6 و 11
720) پیشین، کد بازیابی 2808، سند شماره 37.
721) پیشین، کد بازیابی 2808، اسناد شماره 46 تا 75 پرونده فدائیان اسلام 1344. همچنین نگاه کنید به: محسن مدیر شانه چی همان منبع ص 77.
722) همایون کاتوزیان، مصدق و نبرد قدرت، ترجمه احمد تدین،موسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ دوم، 1372، ص 173.
723) محسن مدیر شانه چی، همان منبع، ص 77.
724) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 39/2808، اعلامیه فدائیان اسلام - بنیانگذاران و کد بازیابی 2808 پرونده پس از انقلاب، سند شماره 93.
725) پیشین، کد بازیابی 2808، پرونده پس از انقلاب، سند شماره 82.
726) حمید عنایت، همان منبع، ص 170.
727) سالهاست که این نشریه به صورت هفته نامه دینی، سیاسی اجتماعی و اقتصادی توسط محمد مهدی عبد خدایی، از اعضای جمعیت فدائیان اسلام همچنان منتشر می گردد.
728) محمود تربتی سنجابی، همان منبع، ص 175 - 174
729) حمید عنایت، همان منبع، ص 170 همچنین نگاه کنید به کتاب: سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج همان منبع ص 297
730) مجله آیین اسلام، شماره 51.
731) آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کد بازیابی 2808، پرونده فدائیان اسلام.
732) سیدحسین خوش نیت، همان منبع، ص 118.
733) مجله تهران مصور، شماره 484، آبان 1334، چگونه رزم آرا را کشتم، ص 3.
734) روزنامه کیهان، شماره 3073، مورخ 3/6/1332
735) روزنامه کیهان، شماره 23304 مورخ 24 خرداد 1333.
736) نشریه منشور برادری، دوره جدید شماره سوم، 15 شهریور 1358.
737) نشریه منشور برادری، دوره جدید، شماره دوم، شهریور 1358.

حضرت علی (علیه السلام) : قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ وَصِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ وَشَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ وَعِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَیْرَتِه

قدر و ارزش مرد بقدر همت اوست و راستى او بقدر مروت اوست و شجاعتش بقدر زیر بار ننگ و عار نرفتن و پاکدامنى او بقدر غیرتش مى باشد . «نهج البلاغة ص 477»

داود امینی شنبه 1 خرداد 1395 ساعت 16:00

0 نظر

کتاب : تکاپوهای آرمانگرایانه اسلامی (فدائیان اسلام، از زبان محمدمهدی عبدخدایی) تدوین داود امینی

عنوان : تکاپوهای آرمانگرایانه اسلامی (فدائیان اسلام، از زبان محمدمهدی عبدخدایی)

پدیدآور : داود امینی

شناسه کتابخانه ملی : 228692

شابک : 978-964-2834-32-7

تعداد صفحه : 323

قیمت : 55,000 ریال

نوبت چاپ : 323

شمارگان : 1200 جلد

موضوع : مناسبات

شماره جلد : 1

چاپخانه : مرکز چاپ نشر شهر

ب

"... نواب صفوی به صحنه آمده بود و اعلامیه‌هایی می‌داد. خوب، در همین گیروداری که ادبیات ما دچار نوعی آشفتگی شده بود، اعلامیه‌های نواب صفوی خیلی گویا بود. نه واژه‌های متروک فارسی قدیم را داشت، نه واژه‌های قلمبه سلمبه فرنگی را داشت و نه واژه‌های سنگین حوزوی را داشت. به همین جهت، مردم اعلامیه‌های نواب صفوی را می‌فهمیدند. وقتی، اعلامیه راجع به فلسطین می‌داد، وقتی راجع به حجاب اعلامیه می‌داد، یا راجع به مفاسد اجتماعی، اشغال آذربایجان، هر کس که شش کلاس درس خوانده بود این اعلامیه‌ها را می‌فهمید. به همین جهت، از آنها استقبال می‌شد..."

تکاپوهای آرمانگرایانه اسلامی (فدائیان اسلام، از زبان محمدمهدی عبدخدایی)

عنوان : تکاپوهای آرمانگرایانه اسلامی (فدائیان اسلام، از زبان محمدمهدی عبدخدایی)

پدیدآور : داود امینی

شناسه کتابخانه ملی : 228692

شابک : 978-964-2834-32-7

تعداد صفحه : 323

قیمت : 55,000 ریال

نوبت چاپ : 323

شمارگان : 1200 جلد

موضوع : مناسبات

شماره جلد : 1

چاپخانه : مرکز چاپ نشر شهر

ب

"... نواب صفوی به صحنه آمده بود و اعلامیه‌هایی می‌داد. خوب، در همین گیروداری که ادبیات ما دچار نوعی آشفتگی شده بود، اعلامیه‌های نواب صفوی خیلی گویا بود. نه واژه‌های متروک فارسی قدیم را داشت، نه واژه‌های قلمبه سلمبه فرنگی را داشت و نه واژه‌های سنگین حوزوی را داشت. به همین جهت، مردم اعلامیه‌های نواب صفوی را می‌فهمیدند. وقتی، اعلامیه راجع به فلسطین می‌داد، وقتی راجع به حجاب اعلامیه می‌داد، یا راجع به مفاسد اجتماعی، اشغال آذربایجان، هر کس که شش کلاس درس خوانده بود این اعلامیه‌ها را می‌فهمید. به همین جهت، از آنها استقبال می‌شد..."

داود امینی سه‌شنبه 18 اسفند 1394 ساعت 11:24

0 نظر

کتاب : جمعیت فدائیان اسلام- نویسنده : داوود امینی

جمعیت فدائیان اسلام

نویسنده : داوود امینی

نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی

سال 1380

فهرست کتاب

ک - علل ترور دکتر سید حسین فاطمی، توسط فدائیان اسلام

در بهمن ماه 1330، محمد مهدی عبد خدائی از فدائیان اسلام، دکتر سید حسین فاطمی را ترور کرد. این واقعه تاکنون بحثهای مختلفی را در میان نویسندگان و محققین تاریخ معاصر کشور بر انگیخته است. اما هنوز زوایای مبهم آن حادثه آنچنان که باید مورد بررسی تاریخی قرار نگرفته است.
دکتر فاطمی یکی از چهره های ملی، در خرداد سال 1327 ش، از پاریس - که در رشته روزنامه نگاری تحصیل می کرد - ، به ایران بازگشت و مدتی بعد روزنامه باختر امروز را در راستای خط و مشی فکری دکتر مصدق منتشر کرد. به گفته برخی دکتر فاطمی ضمن آنکه معاون سیاسی دکتر مصدق بود، ایدئولوگ و خط دهنده وی نیز محسوب می شد. فدائیان اسلام او را یکی از عوامل موثر جدائی خط اسلامی نواب صفوی از دولت ملی می شناختند.
فاطمی در حالی که در تاریخ 25/11/30، بر سر قبر محمد مسعود - روزنامه نویس که چند سال پیش از آن بطور مرموزی گشته شده بود - ، سخنرانی می کرد، بدست محمد مهدی عبدخدایی، مورد اصابت گلوله قرار گرفت و مجروح شد. (544)
در بررسی علل مبادرت فدائیان اسلام به این اقدام، باید به شرایط سیاسی اجتماعی سال 1330 و از جمله اختلافات بین فاطمی، و فدائیان اسلام توجه کرد. بر اساس اسناد و شواهد موجود، این اختلافات فکری به مدتی قبل از وقوع حادثه باز می گردد.
چنانکه قبلا گفته شد فاطمی در جریان ترور رزم آرا، با فدائیان اسلام همفکر و هم نظر بوده است و حتی در جلسه تصمیم گیری جبهه ملی و فدائیان اسلام حضور داشته و تا پایان نهضت و پیروزی آن با هم بوده اند، به نظر می رسد برخی اختلافات ایجاد شده در خط فکری و سیاسی فدائیان اسلام، با جبهه ملی و دکتر مصدق، در این جدایی موقر واقع شده باشد، بویژه آنکه قضیه بازداشت نواب صفوی و اعضای جمعیت با جبهه ملی، بر سر اجرای احکام شریعت، در مورد وی نیز صدق می کند. مضافا آنکه سیاستهای خارجی دولت ملی مورد مناقشه بوده است. همانطور که گفته شد گروهی وی را ایدئولوگ مصدق، می نامند، فاطمی در روزنامه باختر امروز شدیدترین حمله ها را به فدائیان اسلام می نمود.
سید عبدالحسین واحدی در شهریور 1330 طی جلسه ای در جمع اعضای فدائیان اسلام، با انتقاد از اعضای دولت دکتر مصدق، ضمن حمله شدید به دکتر فاطمی، وی را عامل دستگیری دو نفر از اعضای جمعیت معرفی کرد و از اعضا خواست تا برای احقاق حقوق سیاسی اجتماعی خود، به عنوان اعتراض به دادگستری مراجعه کند، همزمان با این اقدام بود که 17 نفر دیگر از آنها از جمله محسن میر خلیلی، اکبر نجار، عباس بختیاری، عباس چلوئی، رضا قدوسی، جواد کاشانی، علیرضا بیات و مهدی نجار، در جریان ملاقات با نواب صفوی دستگیر و بازداشت شدند. (545)
از این زمان شایعاتی پیرامون احتمال ترور دکتر فاطمی توسط فدائیان اسلام منتشر شد؛ بطوریکه گزارشهای شهربانی بر احتمال ترور دکتر فاطمی یا وزیر کشور تاکید می کرد. ضمن آنکه اقدامات دولت علیه فدائیان اسلام، موجبات ایجاد حس ترحم جامعه مذهبی، نسبت به اعضای این جمعیت را فراهم آورده بود. (546)
پس از جریان سرکوب متحصنین زندان قصر، سید عبدالحسین واحدی که از ابتدای اعمال فشار بر فدائیان اسلام، سید حسین فاطمی را واسطه اصلی توافق بین شاه و دکتر مصدق می دانست، اینک نیز مسئولیت اصلی فرمانداری و هدایت عملیات سرکوبگرانه زندانیان را بر عهده فاطمی می گذارد و حتی اظهار کرد که فاطمی از سرهنگ نظری خواسته بود که کار نواب صفوی را در جریان درگیری زندان تمام کند تا با توجیه قتل نواب صفوی در یک درگیری داخل زندان، قضیه را خاتمه دهند که این دسیسه با هشیاری اعضای فدائیان اسلام و حفاظت از جان وی خنثی شد. (547)
از طرف دیگر، با طولانی شدن بازداشت متحصنین، مشکلاتی برای جمعیت فدائیان اسلام پدید آمد؛ بویژه آنکه در واقعه تحصن و اشغال زندان قصر توسط 51 نفر، سید عبدالحسین واحدی و صرافان که از طراحان اصلی طرح تحصن بودند، به دلیل درگیری با مامورین زندان، نتوانستند به داخل زندان راه یابند. همین مسئله توهماتی در برخی از بازداشت شدگان فدائیان اسلام پدید آورد و زمینه اعتراض آنان را به عبدالحسین واحدی بخاطر هدایت چنین حادثه ای فراهم کرد. (548) این در حالی بود که از اعتصاب غذای نواب صفوی نیز نتیجه ای حاصل نگشته بود. در این زمان - که اسناد و گزارشهای متعدد حکایت از تصمیم فدائیان اسلام به انجام اقدامی مسلحانه برای حل غائله دارد - ، عبدالحسین واحدی طی مصاحبه ای، به دولت مصدق علنا هشدار داد که در صورت پایان ندادن به تهاجماتشان علیه فدائیان اسلام، به عنوان مهاجم به اسلام توسط فدائیان دین، مورد حمله قرار خواهند گرفت. (549) با وجود این چنین تهدیدی علنی و همچنین گزارشهایی که نشانگر اطلاع دولتی و امنیت از تصمیم فدائیان اسلام به ترور مسببین بازداشت و زندانی کردن نواب صفوی و هوادارانش می باشد، به آن هشدارها توجهی نشد؛ تا اینکه عبدالحسین واحدی در دهم دیماه 1330، در جمع طلاب مدرسه مروی اعلام کرد که قرار است با آیت الله کاشانی در مورد آزادی نواب صفوی و فدائیان اسلام ملاقاتی انجام دهد و چنانچه به نتیجه ای نرسد و در این خصوص اقدامی از سوی دولت صورت نپذیرد، به اقدامات شدیدی علیه دولت دست خواهند زد. (550)
نواب صفوی،تا این زمان همواره در برابر تقاضای اعضای جمعیت، در خصوص صدور اجازه برخورد شدید با مخالفان، دعوت به اتحاد و پرهیز از برخورد خشن در جهت پیشبرد اهداف اسلامی می نمود و سرکوب مخالفان را صلاح نمی دانست؛ (551) اما با وجود آنکه به خواسته هایش توجهی نشد، به مسئولین گوشزد کرد که این بی توجهی ها به ضرر دولت تمام خواهد شد؛ زیرا ممکن است فدائیان اسلام در خارج از زندان و در شهرستانها دست به اقداماتی بزنند که جلوگیری از آن امکان پذیر نباشد. (552) بویژه آنکه برای رهبر دربند یک تشکیلات سیاسی مسلحانه، بازداشتن اعضا از انجام عملیات مسلحانه کاری بس دشوار. در چنین شرایطی عبدالحسن واحدی بنا به دلایلی مذکور و عدم دسترسی به برخی مقامات مملکتی و امنیتی،، طرح ترور دکتر فاطمی را تنظیم و انجام این عمل را به محمد مهدی عبد خدایی واگذار کرد.
محمد مهدی عبد خدایی، فرزند آیت الله حاج غلامحسین مجتهد تبریزی، بود پدرش از علمای مبارزه دوره رضاشاه در تبریز بشمار می آمد که توسط رضاشاه به مشهد تبعید و تا پایان عمر در این شهر مقیم شد. وی از روحانیون مورد علاقه مردم محسوب می شد. محمد مهدی زمانی که نواب صفوی پس از قتل کسروی به مشهد متواری و در منزل حاج شیخ غلامحسین تبریزی مخفی گردید در سن 10 سالگی با چهره مبارزه جویانه و شهادت طلبانه نواب آشنا شد، چند سال بعد پس از ورود به تهران با شناخت قبلی از نواب و در شرایطی که وی در زندان بسر می برد، ابتدا در جلسات عمومی جمعیت شرکت می کرد و سپس به عضویت فدائیان اسلام درآمد. در اندک مدتی، ماموریت ترور فاطمی به وی محول گردید. وی که در این زمان به دلیل پرورش یافتن در خانواده ای روحانی، نوجوانی شدیدا مذهبی بود، با وعده و اندیشه رسیدن به بهشت و سعادت ابدی و با نیت برداشتن موانع اجرای احکام اسلامی در کشور، بدون تامل و درنگ ماموریت محوله را پذیرفت.
عبد خدایی، در بیان علت پذیرش بی چون و چرا این ماموریت می گوید که چند روز قبل از آنکه مامور ترور دکتر فاطمی شوم ، به زیارت نواب صفوی در زندان رفتم. در آن ملاقات نواب به من گفت که خود را برای انجام ماموریت مهمی آماده کن. پس از این ملاقات عبدالحسین واحدی به من گفت که دکتر حسین فاطمی بزرگترین مانع اجرای احکام الهی تشخیص داده شده است، پس ابتدا باید او را از میان برداریم تا بتوانیم مصدق را وادار به تسلیم در برابر نظرات اسلامی خود کنیم. (553)
سید عبدالحسین واحدی، همچنین در توجیه علت انتخاب دکتر فاطمی، به عبد خدایی گفته است که همه رجال حکومت که قدم در راه سیاست گذاشته و علیه مبانی اسلامی گام برداشته اند و نمی خواهند احکام اسلام اجرا شود، علاوه بر هتک حرمت اسلام و قرآن، در مقابل، به ترویج فساد و فحشاء و منکرات در جامعه مبادرت کرده اند. پس باید از میان برداشته شوند تا ما بتوانیم احکام اسلام را در کشور پیاده کنیم . (554)
عبدالحسین واحدی درباره این تصمیم خود چنان قاطعانه سخن گفته بود، که طبق گزارش شهربانی، حتی پس از بهبودی سید حسین فاطمی و جان سالم بدرد بردن از واقعه، واحدی گفته بود، اگر به قیمت جان خودم و جان نواب هم تمام شود، نمی گذارم فاطمی زنده بماند. (555) گرچه بر این برداشت صریح فدائیان اسلام از شخصیت سید حسین فاطمی، باید این نظر عبدخدایی را نیز افزود که می گوید: شخصیت فاطمی سال 1332 ش، متفاوت از شخصیت فاطمی سال 1330 است. (556) چنین بنظر می رسد که با این سخن باید فاطمی را با دو شخصیت، در دو دوره متفاوت سال 1330 ش و سال 1332 ش، نگریست و آنگاه در مورد تاریخ این دوره، شخصیت فاطمی، عملکرد فدائیان اسلام و بالاخره اعدام فاطمی توسط شاه، قضاوت تاریخی کرد.
به هر حال واقعه ترور دکتر فاطمی از جمله اقدامات فدائیان اسلام است که نظرات و دیدگاههای مختلفی در مورد آن بیان شده است؛ برخی موافق و برخی دیگر از انجام آن ابراز نارضایتی کرده اند. با انجام این عملیات محمد مهدی عبد خدایی به همراه عباس گودرزی یکی از اعضای فدائیان اسلام، که پس از برداشتن اسلحه ضارب، اقدام به فرار کرده بود، بلافاصله توسط مامورین بازداشت شدند. (557) همچنین پس از این واقعه اعضای فدائیان اسلام تحت تعقیب شهربانی قرار گرفتند و فشار بر آنان به شدت فزونی یافت، تا آنجا که تعدادی از فدائیان اسلام و از جمله چند نفر از متحصنین زندان قصر که به تازگی از بند زندان رهایی یافته بودند، همچون تقی خرمی، قدرت الله احسانی، یحیی بوذری و اسدالله خطیبی مجددا دستگیر و بدون قرار بازداشت و روانه زندان شدند. (558) همین مسئله باعث شد تا برخی از اعضای آن جمعیت نیز، سخن به اعتراض گشوده و با انتساب حوادث پیش آمده و تبعات آن به عبدالحسین واحدی و صرافان، بگویند، چنانکه نواب صوفی آزاد بود، این وقایع رخ نمی داد. (559)
بنا به اذعان نواب صفوی، چنانکه دولت ملاقات وی را با فدائیان اسلام خارج از زندان قطع نمی کرد، با آنان تماس داشته و نمی گذاشته است که قضیه ترور دکتر فاطمی اتفاق بیافتد. (560) استنباط حاصل از این سند این است که در هنگام وقوع حادثه ترور فاطمی ارتباط فدائیان اسلام با نواب صفوی قطع بود و ملاقاتی صورت نمی گرفته است؛ لذا محتمل است با وجود این، هماهنگی میان عبدالحسین واحدی و نواب صفوی در این مسئله صورت نگرفته باشد. اما از آنجا که اسناد موجود پیوسته دعوت امضای جمعیت به صبر و خویشتنداری را از سوی نواب صفوی نشان می دهد، پس از این حادثه مضروب شدن دکتر فاطمی هرگز دیده نشده است که وی با این عمل ابراز مخالفت کرده باشد؛ بلکه همیشه نسبت به عبدالحسین واحدی و محمد مهدی عبد خدایی، با دیده احترام نگریسته و برخورد شایسته ای با آنان داشته است؛ چنانکه پس از آزادی از زندان نیز همواره برای آزادی عبد خدایی و نجات وی، در تلاش بوده است. نواب صفوی، در جلسه ای در مورخ 1/3/32، در جمع بیش از 80 نفر از سران و اعضای جمعیت فدائیان اسلام، در منزل احمد آقایی، طی سخنانی در مورد مسئله فاطمی و رفع اختلاف با دولت مصدق می گوید:
تا اندازه ای رفع اختلاف با دولت شده و آقای دکتر فاطمی را دولت به اروپا روانه نمود . چونکه نامبرده باعث کدورت و اختلاف این جمعیت بود. چنانکه جناب نخست وزیر عبد خدایی را دستور فرمایند، مرخص شود، قول می دهم و قسم می خورم که دوش به دوش دولت برای مردم خدمت نمایم زیرا که در همین منزل آقای احمد آقایی جناب نخست وزیر و آقای کاشانی حضور داشتند و با حضور من قسم یاد نمودیم که شروع به کار نموده، رفع مظالم نماییم و بعدا همین آقای کاشانی و آقای دکتر فاطمی، بین جمعیت و جناب آقای نخست وزیر را تیره نموده اند. (561)
چنانکه ملاحظه می گردد، نواب علاوه بر تلاشش برای رهایی عبد خدایی تا حد همکاری با دولت مصدق، همچون سید عبدالحسین واحدی، دکتر فاطمی را واسطه بین دولت و دربار و عمل تیرگی روابط بین فدائیان اسلام با دولت مصدق می داند. سرانجام با تلاشهای فراوان و پس از گذشت یک سال از واقعه، با حضور سید محمد واحدی، محمد حسن عبد خدایی و گلدوست در زندان، جعفر جهان وکالت محمد مهدی عبد خدایی را در سوم اسفند 1331 ش، پذیرفت و در هفدهم همان ماه محاکمه وی در دادسرای تهران آغاز شد. جعفر جهان، وکیل مدافع عبد خدایی در دادگاه جنحه 6، ضمن بیان تاریخچه تشکیل فدائیان اسلام و مبارزات آنها که به ملی شدن صنعت نفت منتهی شد، در دفاع از وی گفت:
چون عواملی از قبیل دکتر فاطمی که در دستگاه مصدق متنفذ بوده و طبق تشخیص عبد خدایی، عامل بیگانه بود، از طرفی مندرجات روزنامه اصفهان دکتر فاطمی در مدرسه انگلیسی ها واقع در اصفهان از دیانت اسلام خارج و مسیحی شده بود.... مانع اجرای دستورات قرآن بود، بدست موکل من مضروب و اکنون در خارجه به عیش و نوش و تفریح مشغول است. (562)
عبدخدایی نیز در جلسه دادگاه در دفاعیات خود چنین گفت:
باید در کشور اسلامی احکام قرآن و مقررات مفسدین اجرا گردد... بیشتر فشارهایی که در زمان دکتر مصدق به فدائیان اسلام وارد می گردید، از طرف دکتر فاطمی و به دستور وی بود که ناگزیر اینجانب که یکی از سربازان فدائیان اسلام بودم، مبادرت به تیراندازی به مشارالیه کردم و حالیه هم از مرگ باک ندارم. (563)
بالاخره با صدور رای دادگاه در آخرین جلسه، در حالی که دهها نفر از فدائیان اسلام، در بیرون دادگاه منتظر استماع رای بودند، عبدخدایی به دو سال حبس محکوم شد. ضمن اینکه بعد از شهادت نواب صفوی و یارانش، مجددا به همین جرم دستگیر و پس از محاکمه به هشت سال زندان محکوم شد که چهار سال آنرا در تهران و چهار سال دیگر آنرا را در زندان برازجان گذراند. (564)
نواب صفوی، ارادت خود را به محمد مهدی عبد خدایی، طی نوشته ای بر روی جلد قرآن اهدایی به وی، در فروردین 1333 ش، چنین اعلام کرده است:
هوالعزیز، رجب 1373 ه - ق، فروردین 1333 ه - ش. فرزندم مهدی عزیز. صفحه دلت باید آیینه ای باشد که حقایق قرآن در آن منعکس گردیده و از آن به قلوب دیگران رسیده محیط شما و اجتماع دور و نزدیک شما را منور کند. این قرآن و آن صفحه دل پاک شما. سلامی برای همیشه از دلم برایت و محبت خدا و محمد و آلش در دلت.
بیاری خدای توانا - سید مجتبی نواب صفوی. (565)
گفتنی است که طی یکسال و اندی پس از آن حادثه، شاید به دلیل شخصیت تعدیل شده سید حسین فاطمی، بنا بر دیدگاه عبد خدایی و فدائیان اسلام، روابط این جمعیت با وی بهبود یافت؛ چنانکه از ملاقاتهای سیدعبدالحسین واحدی با فاطمی پس از 30 تیر 1331 ش، و نیز نامه نواب صفوی به سید حسین فاطمی که در پاسخ نامه ای از وی نگاشته شده است، چنین برداشتی مشاهده می گردد. ملاحظه متن نامه نواب صفوی به وی، این حقیقت را روشن تر می سازد:
السلام من قلبی علی مولای حجة الله الثامن السلطان علی بن موسی الرضا علیه السلام هوالعزیز جناب آقای فاطمی بر شما و عموم وفاداران اسلام، برادران عزیز هوادار اسلام. نامه پرمهرتان زیارت شد. بحمدالله همه روزه براداران پیشروی می کنند و در روز عاشورا هم بهترین اجتماع آبرومند با کمال پیروزی در مسجد شاه برای بیان هدف مقدس حضرت سیدالشهداء تشکیل و نسبت به اجراء هدف مقدسشان احکام قرآن بیانات موثری ایراد گردید و آقای عبدخدایی عزیز هم از زندان آزاد گردیدند. و روز بروز از لحاظ عمق و باطن اجتماع بنیاد اخلاق و معارف اسلام بحول الله استوارتر گردیده - پیشروی می کنیم - و پیشروی قطعی ما به ظواهر نیست بلکه به کسب رضای خدا و ثبات قدم است و از هیچ سخنی مسلمان نباید ناراحت شود و بایستی ایمان پاک تشویق کننده جدی او باشد.
تهران - به یاری خدای توانا - سید مجتبی نواب صفوی (566)
پس از 30 تیر 1331 ش، دو ملاقات بین عبدالحسین واحدی و دکتر فاطمی که در آن زمان وزیر خارجه دکتر مصدق بود، صورت گرفت: ملاقات اول پیرامون صدور حکم اعدام نصرت الله قمی، ضارب دکتر زنگنه وزیر دولت رزم آرا انجام شد. نصرت الله قمی در زندان با نواب هم بند شد و آشنایی آن دو از همانجا شروع گردید. نواب صفوی از آنجا که معتقد بود وی یکی از وزرای متجاوز به اسلام را از پای در آورده است؛ اقداماتی برای رهایی او از اعدام صورت داد که قبلا اشاره شد. با صدور حکم اعدام نصرت الله قمی، نواب صفوی، نامه ای به دکتر مصدق نوشت و به وی چنین گوشزد کرد:
صرف نظر از محبتهایی که در طول زمان در حق شما کرده ام و در طول تاریخ ایران، مبارزات برادران من در حال به ثمر رسیدن بود و شما متاسفانه با زندانی کردن ما اسلام را غریب کردید. اما در شرایط حاضر یک مسلمان نصرت الله قمی که با دشمن متجاوز به حقوق مردم ایران جنگیده است و آن این بود که به طرف دکتر زنگنه وزیر فرهنگ رزم آرا شلیک کرده است شنیده می شود که قصد اعدام او را دارید. من از شما می خواهم اقدامات لازم را برای جلوگیری از این اعدام انجام دهید. (567)
سید عبدالحسین واحدی، برای رساندن این نامه به دکتر فاطمی در جلوی بیمارستانی که آیت الله کاشانی در آن بستری بود و فاطمی برای ملاقات آیت الله کاشانی، به آنجا می آمد، قرار ملاقات گذاشتند و سپس در محل ملاقات، به گفتگو نشستند. نخست دکتر فاطمی، از واحدی می پرسد که شما چرا به من تیراندازی کردید؟ واحدی پاسخ می دهد که متاسفانه شما به قول و قرارتان عمل نکردید و احکام اسلام را اجرا ننمودید و به جای آن برادران ما را زندانی و مورد اذیت و آزار قرار دادید. همچنین شما پای آمریکا را به ایران باز کردید. واحدی در آن دیدار، ضمن تسلیم نامه نواب صفوی به فاطمی، خواستار رهایی نصرت الله قمی از اعدام و آزادی عبد خدایی از زندان شد. (568)
در ملاقات دیگری که بین فاطمی و واحدی صورت گرفت، فاطمی خواستار حمایت فدائیان اسلام از وی، برای رسیدن به نخست وزیری شد. به نظر دکتر فاطمی، دکتر مصدق به دلیل کهولت سن، مناسب نخست وزیری نیست و بهتر آن است که او فقط رهبر ملیون باشد وی در مقابل حمایت فدائیان اسلام، قول همه نوع مساعدت را به آنها داد، در حالیکه واحدی تنها تضمین اجرای احکام اسلامی را از او می طلبید. (569) با وقوع کودتای 28 مرداد، این گفتگوها و توافقات به هیچ نتیجه ای نرسید و با سقوط دولت ملی، دور جدیدی از حکومت دیکتاتوری پهلوی در کشور، فرا رسید و مدتی بعد نیز سید حسین فاطمی پس از دستگیری، محاکمه و سپس اعدام شد.

ل - مواضع فکری فدائیان اسلام، در برابر سیاستهای دولت مصدق

پس از مسئله ترور دکتر فاطمی، فدائیان اسلام با پافشاری بر مواضع پیشین خود، در قبال دولت ملی، برای رهایی نواب صفوی نیز همچنان تلاش کردند، بطوریکه با صدور اعلامیه ای در 25/12/30، چنین اعلام کردند:
به هیئت حاکمه جنایتکار و خائن ایران اعلام می داریم، مدت مدیدی است که این حکومت جنایتکار و مزدور اجنبی که بدست فرزندان رشید و فداکار ایران یعنی فدائیان اسلام به حکومت رسیده و به اول کسی که خیانت و جنایت کرده اند همین فرزندان رشید اسلام و ایران بوده و مدت ده ماه تمام بلکه بیشتر است که یگانه فرزند رشید و دلسوخته اسلام و ایران یعنی حضرت سید مجتبی نواب صفوی را بدون جهت و عذری در زندان ظلم و جور و ستم نگهداشته اند و ما افراد از جان گذشته بدین وسیله اعلام می داریم تا مدت 5 روز باید و حتما باید به پرونده حضرت سید مجتبی نواب صفوی و سایر افراد معصوم و بی گناه فدائیان اسلام رسیدگی نموده، و نتیجه را به تمام جراید دنیا و ایران اطلاع داده و فورا آنها آزاد کنید و الا اگر در غیر اینصورت عمل نمایید به خدای لایزال قسم ریشه خیانت و جنایتتان را از بیخ و بن کنده و همگی را به دیار نیستی و عدم خواهیم فرستاد.
به یاری خدای بزرگ - فرزندان از جان گذشته اسلام و ایران (570)
در این دوران، علاوه بر فعالیت فدائیان اسلام برای نجات نواب صفوی، مبارزاتشان با حکومت پهلوی، دولت مصدق، احزاب و گروههای چپ کمونیستی مانند حزب توده و گروهها و جمعیتهای منحرف دینی مثل کسروی گری و بهائیت، همچنان ادامه داشت که برخوردهایشان با گروهها و احزاب در جای خود طرح خواهد. آنچه در اینجا گفتنی است، مسائل مربوط به عملکرد دولت ملی و موضعگیری فدائیان اسلام در قبال آن است.
اقدامات مصدق برای حال مسئله نفت و سامان دادن وضع اقتصادی کشور به جایی نرسید و تنها به جای انگلیس، آمریکا قرار بود جایگزین شرکتهای نفتی گردد، چنانکه کاظم حسیبی نماینده دولت ایران در مذاکره با نمایندگان بانک بین المللی گفت که در مذاکرات بانک بین المللی برای راه اندازی مجدد دستگاههای نفت، ما تقاضا کردیم کارشناسان آمریکایی به جای انگلیس به ایران بیایند، اما بانک موافقت نکرد. (571)
در چنین شرایطی فدائیان اسلام که نگران وضع نابسامان جامعه و اشتباهات عمده سیاسی دکتر مصدق و پافشاری وی بر نظریاتش بودند، در 11/1/31؛ یعنی یکروز پس از برقراری مجدد حکومت نظامی در آغاز سال 1331، با صدور اعلامیه ای، مردم را به شرکت در گردهمائی در مسجد سلطانی تهران، برای آگاهی از عملکردهای دولت مصدق دعوت کردند. متن اعلامیه مزبور که در روزنامه کیهان نیز به چاپ رسید، چنین است:
هو العزیز، بنام مقدس العلی حضرت صاحب جلالت پادشاه غائب جهان حضرت ولی عصر ارواحنا فداء، برادران غیور مسلمان عصر جمعه در مسجد شاه حاضر شوید تا پرده از جنایات مصدق برداریم. چون ممکن است بر بعضی اشتباه شده باشد و مصدق را بی غرض و خدمتگزار بدانند. اکنون که حکومت نظامی اعلام شده است و دنیاپرستان می ترسند برای پاره کردن ترس عمومی و ارائه دادن اسناد جنایت و سازشهای مصدق و همکارانشان عصر جمعه 15/1/31، از سه ساعت بعد از ظهر در مسجد سلطانی اجتماع دینی از طرف صفوف مقدس فدائیان اسلام برقرار است... (572)
گرچه حکومت نظامی از برگزاری این گردهمائی ممانعت به عمل آورد، اما همین اعلامیه نشانگر مواضع مخالف فدائیان اسلام با دولت مصدق است. اعتراضات جمعیت فدائیان اسلام، به عملکردهای غیراسلامی و مذاکرات دولت ملی با آمریکا همچنان ادامه داشت؛ به ویژه آنکه پس از پذیرش استعفای مصدق توسط شاه و صدور فرمان نخست وزیری احمد قوام و نیز قضایای مربوط به قیام مردم در 30 تیر 1331 و بالاخره روی کار آمدن مجدد دکتر مصدق، روند نزدیکی به آمریکا همچنان ادامه پیدا کرد.
اللهیار صالح در 22/5/31، از سوی دکتر مصدق به عنوان سفیر کبیر ایران در آمریکا دیپلماتیک ایران و انگلیس اعلام شد. متعاقب آن به تدریج ترومن و حزب دموکرات آمریکا به آخرین مراحل تلاششان مبنی بر نفوذ در ایران، به جای نفوذ و نقش انگلیس، نزدیک شدند.
فدائیان اسلام در این دوران حساس و سرنوشت ساز در روابط دیپلماتیک کشور با دول استعمار کننده از کشور، قدرت استعمارگر دیگری را جایگزین آن نمود و سرنوشت ملت را به دست استعمارگران جهانی سپرد، نواب صفوی، از همین منظر در برابر پیشنهاد مشترک چرچیل و ترومن، برای حل قضیه نفت ایران، با صدور پیامی در مورخ 16/6/1331، به جهت آگاهی بخشیدن افکار عمومی مردم از عواقب چنین پیشنهادهایی که در نهایت به ضرر ملت مسلمان ایران بود، مخالفت صریح فدائیان اسلام را بدین شرح اعلام کرد:
هو العزیز، پیام ترومن و چرچیل و پیشنهاد مشترک آنان بعنوان حل قضیه نفت بجز تحکیم مجدد مبانی ظلم و مصالح عمومی کشور نبوده و همانند آتشهای سوزانی در زیر خاکستر صبر ذخیره هنگام خطر و انجام وظیفه اند تا در آنگاه خاکستر وجود هر متجاوز رذلی را بیاری خدای توانا بدست باد فنا و زوال قطعی سپارند.
به یاری خدای توانا، فدائیان اسلام. (573)
نواب صفوی در این دوران تاریخی، دولت مصدق و جبهه ملی را ضمن هشدار به عبرت گرفتن از تاریخ همکاری با دولتهای استعماری، به بازگشت به احکام و دستورهای اسلام و اجرای احکام الهی فرا می خواند. در مقابل دولت مصدق، نه تنها به این دعوتهای هشدار دهنده رهبر فدائیان اسلام توجهی نکرد، بلکه بر ادامه بازداشت وی نیز اصرار ورزید. در اینجا لازم است به منظور آگاهی از طرز تفکر نواب صفوی و فدائیان اسلام در مواجهه با عملکرد دولت ملی، نگاهی بر بخشی از دست نوشته نواب بیفکنیم که در آن آمده است:
احکام حیات بخش اسلام بایستی سریعا اجرا شود، جاوید باد قرآن، نابود باد دشمنان اسلام و ایران. پریروز این بود، دیروز هم این بود، امروز هم اینست، فردا هم و تا آخر حیات و زندگی هم این خواهد بود. حال روی سخن ما با حق جویان و بی غرضان است. در دوران مبارزات (فرزندان اسلام) دقت و تامل کنید و سپس بیایید و دست از این دورویی ها و بی منطقی ها بردارید و خود را در کوره آتشین فضائل اسلام بگذارید و از رذائل و پلیدیها منزه شوید. آری از این عوض شدن پرده ها در مدت های کم درس عبرت بگیرید و هدف خود را سعادت بشر و همنوع خود که تنها در سایه تربیت عالی اسلام و اجرای احکام قرآن ممکن است، قرار بدهید. و بدنبال این هدف بزرگ و سعادت بخش با منطق و دلیل حرکت کنید.....(574)
در سال 1331 که تقریبا اعضای جمعیت فدائیان اسلام، به جز نواب آزاد شده بودند، فعالیت تبلیغی آنان، با دستور نواب گسترش یافت. مساجدی در تهران دائما محل فعالیت آنها بود و صدها نفر در جلسات عمومی و خصوصی جمعیت شرکت می کردند. واحدی، غالبا در مسجد لرزاده سخنرانی می کرد و جمع کثیری از اعضا و از جمله تقی امانی، شیخ قاسم اسلامی، کشوباف، قدیر خیاط، شیخ هاشمی، شیخ اسلامی و محمد حسن عبد خدایی (برادر محمد مهدی عبد خدایی) شرکت و فعالیت می کردند. گاهی هم در قالب کاروان تبلیغی به قم و یا شهرهای دیگر عزیمت می کردند. (575)
مدتی قبل از آزادی نواب صفوی از زندان، فدائیان اسلام اقدام به انتشار نشریه منشور برادری به منظور نشر افکار انقلابی خود کردند. قبل از این، دو روزنامه اصناف به مدیریت ابراهیم کریم آبادی و نبرد ملت، به مدیریت کرباسچیان، ناشر افکار و نظرهای این جمعیت بود ؛ ولی مدیر روزنامه اصناف به دلیل گرایش شدید به دکتر مصدق و ملیون، پس از ایجاد اختلاف میان نواب صفوی و مصدق، با حفظ احترام نواب صفوی، از ادامه همکاری و درج نظریات فدائیان اسلام امتناع کرد؛ اما کرباسچیان، مدیر روزنامه نبرد ملت، با تمام توان به درج عقاید و افکار این جمعیت تا دی ماه 1330 ش، می پرداخت. کرباسچیان از معدود نفراتی بود که با اجرای طرح تحصن فدائیان اسلام در زندان قصر، مخالفت کرده بود و با دربند کشیده شدن 51 نفر، اختلافات وی با عبدالحسین واحدی و صرافان، (طراحان اصلی تحصن) و دیگر اعضا شدند. همین امر سبب شد که فدائیان اسلام به فکر ایجاد و انتشار نشریه ای مستقل بیفتند. از این رو هفته نامه منشور برادری که امتیاز آن بنام آهنگ تهران) و به نام سید جعفر مرتضوی صادر شده بود، با مدیریت سید هاشم حسینی منتشر شد. (576)
آرم نشریه منشور برادری، ارگان فدائیان اسلام، پرچم لا اله الا الله، محمد رسول الله علی ولی الله بود. بالای این شعارها جمله هوالعزیز و در زیر آنها عبارت همه کار و همه چیز تنها برای خدا و در قسمت پایین پرچم سبز، جمله اسلام برتر از همه چیز و هیچ چیز برتر از اسلام نیست، نوشته شده بود.
بهای هر شماره یک ریال بود و کلیه مقدمات آن پیرامون مسائل علمی، اخلاقی و انقلابی اسلام نوشته می شد. سید محمد واحدی و سید محمد علی لواسانی در نویسندگی و چاپ و توزیع این نشریه همکاری زیادی داشتند. اولین شماره منشور برادری در حالی منتشر شد که نواب صفوی هنوز در زندان بود. این نشریه طلوع و غروبی اندک داشت؛ چنانکه عمر آن از اواخر سال 1331 ش تا اوایل سال 1332 ش، به بیش از 14 هفته نرسید.
به خاطر محتوای معنوی و انقلابی آن که با دولت مصدق و حکومت رضا شاه ضدیت داشت، به زودی دستور توقیف آن از سوی دولت صادر شد. (577)

م - برخوردهای فکری و فیزیکی فدائیان اسلام با تشکیلات حزب توده

چنانکه قبلا اشاره شد، فدائیان اسلام با ماهیت وجودی تشکیلات حزب توده، به دلیل وابستگی فکری و حزبی به بلوک شرق و به ویژه شوروی - مخالف بودند. آنها ترویج مرام کمونیستی را در واقع تحدید مذهب در جامعه می دانستند، به مقابله با آن برخاستند. فدائیان اسلام با داشتن چنین دیدگاهی، با هر گونه فعالیت علنی این حزب در اماکن عمومی، باشگاهها، کارخانجات و مراکز عمومی برخوردی جدی داشتند. به همین دلیل غالبا گردهمائی سیاسی حزب توده، به درگیری با اعضای جمعیت فدائیان اسلام می انجامید و بعضا از برگزاری چنین برنامه هایی جلوگیری به عمل می آمد؛ چنانکه از برگزاری گردهمائی سیاسی حزب توده در اول شهریور 1329 ش، در میدان فوزیه (امام حسین فعلی) تهران توسط این جمعیت، ممانعت به عمل آمد. (578) اعضای فدائیان اسلام در قم نیز با انتشار اعلامیه ای رسمی، از فرمانداری این شهر خواستند تا از فعالیت حزب توده در انحراف افکار جوانان در محل باشگاه پولاد این شهر، جلوگیری نمایند و ضمن آن تهدید کردند که در صورت عدم اقدام فرمانداری، خود وارد عمل خواهند شد. (579)
نواب صفوی در زندان، طی سخنرانی مفصلی در جمع ملاقات کنندگان علیه حزب توده از روزنامه های وابسته به فدائیان اسلام و ناشر افکار این جمعیت خواست تا نسبت به مندرجات کتاب نگهبانان سحر و افسون، از انتشارات این حزب، عکس العمل شدیدی نشان دهند. (580) بویژه آنکه در بهمن ماه 1330 ش، در زندان درگیری شدیدی بین توده ایها و فدائیان اسلام روی داد که مامورین به ضرب و جرح فدائیان اسلام پرداختند و در نتیجه تعدادی از طرفین مجروح شدند. (581) وقوع این حادثه بهانه ای به دست دولت داد تا قرار آزادی 14 نفر از متحصنین باقی مانده در زندان را لغو کند. مسئله اعتصاب غذای نواب در زندان نیز پس از این جریان صورت گرفت. نواب صفوی در باره این حادثه و علل آن گفته است:
پیش آمد اخیر در نتیجه طرح نقشه زندانیان سیاسی (توده ای) بوده که مامورین را اغفال نموده و برادران دینی را به جان یکدیگر اندازد. زیرا بین کاشانی و دربار و دولت را موافقت شده بود که از زندان آزاد شوم چون زندانیان سیاسی (توده ای) متوجه شدند چنانچه آزاد شوم با مرام و مسلک آنها مبارزه می کنم و حزب توده وجود نخواهد داشت، ایادی حزب مزبور فعالیت کردند که از زندان آزاد نشوم و دولت در این مورد تقصیری ندارد.(582) نواب صفوی در ادامه اظهاراتش از مامور ویژه می خواهد که سخنانش را به ریاست کل شهربانی منتقل کند و ایشان با آیت الله کاشانی مذاکره نمایند که عدم آزادی نواب، به نفع رهبران حزب توده تمام خواهد شد. مامور ویژه نیز گزارش می کند که توده ایها در نظر دارند با اعزام سیصد نفر از افراد ورزیده خود در جلو زندان، فدائیان اسلام را تحریک به مبارزه نموده، مقدمات ایجاد اغتشاش دامنه داری را در زندان فراهم آورند. (583) پیش از این قضیه نیز زندانیان توده ای ضمن خواندن سرود حزبی به زبان فارسی و ترکی در حیاط زندان، اقدام به تحریک فدائیان اسلام می کردند؛ چنانکه فدائیان اسلام هر بار با شعار صلوات و تکبیر، نسبت به آنها عکس العمل نشان می دادند. (584)
چنین مخالفتهایی در بسیاری از موارد از سوی فدائیان اسلام ابراز گردیده است. چنانکه نواب صفوی در ملاقاتی با حائری زاده، ضمن گله مندی از آیت الله کاشانی، به وی گفت که دکتر مصدق، با نادیده گرفتن قوانین و مقررات اسلامی، به توده ایها قدرت داده است و فعلا خطر کمونیسم کشور را تهدید می کند. نواب، از حائری زاده خواست تا از دولت و آیت الله کاشانی، تقاضای تجدید نظر در عملکرد خود و اصلاح وضع ناگوار کشور را بنماید. حائری زاده، در پاسخ عنوان کرد که آیت الله کاشانی هیچگونه تقصیری ندارد. هر پیشنهادی به دولت می دهد، مورد قبول واقع نمی گردد و آقای مصدق با فکر شخص خود و بدون مشورت با دیگران کار می کند و علت پیشرفت توده ایها نیز سیاست غلط دولت می باشد، (585) آنچه بیان گردید، نشانگر عدم سکوت فدائیان اسلام در قبال حزب توده در جامعه و مقابله جدی با تشکیلات حزب توده می باشد؛ تا جایی که فدائیان اسلام تصمیم گرفتند که با ایجاد اتحادیه کارگران فدائیان اسلام، از حقوق کارگران مسلمان، مطابق قانون اسلام دفاع کنند. در واقع ایجاد تشکیلات مخفی چنین اتحادیه ای، در برابر نفوذ توده ایها در کارخانجات و در میان کارگران صورت گرفت؛ (586) چنانکه پس از تاسیس این اتحادیه فدائیان اسلام، فعالیت محدود خود را در برخی از کارخانه ها از جمله سیمان که توده ایها نفوذ زیادی در آن داشتند، آغاز و به عضوگیری مخفی اقدام کردند. سفر تبلیغی حاج ابراهیم صرافان و خلیل طهماسبی به شهرضا و حضور آنان در کارخانه های وطن و کارخانه پشم حوالی این شهر و انجام تبلیغات دینی و سیاسی در همین راستا می توان ارزیابی کرد. (587)
در مجموع، نواب صفوی با اندیشه ضد اسلامی کمونیسم که می گوید برای رسیدن به هدف می توان وسیله را توجیه کرد، سخت مخالف بودند و هرگز حاضر نبود برای رسیدن به هدف راهی ناپسند را برگزیند؛ از این رو زمانی که سردمداران حزب توده در زندان بارها پیشنهاد همکاری در براندازی رژیم پهلوی را که هدف مشترکشان بود - دادند، نواب صفوی با توجه به اندیشه اسلامی خویش هرگز این راه را برای رسیدن به هدف برنگزید و به آن ها گفت: من همانگونه که با شاه و مصدق و دیگران در جبهه های مختلف می جنگم، با کمونیست نیز سر جنگ دارم و هرگز نمی توانم با دشمن خود و دشمن دین و ملت، سازش نمایم و بر این مخالفت نیز تا پایان عمر خود پافشاری نمود. (588)

پیامبر اکرم (ص) : نَجَاةُ المُؤمِنِ فِی حِفظِ لِسَانِهِ

داود امینی سه‌شنبه 18 اسفند 1394 ساعت 11:01

0 نظر

انتشار کتاب «اعدام انقلابی رزم‌آرا» نوشته: داود امینی

انتشار کتاب «اعدام انقلابی رزم‌آرا» نوشته: داود امینی

فداییان اسلام، با یک دهه مبارزات ایدئولوژیک و با تاکتیک مسلحانه، در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، نقش اساسی داشتند. آنان، با اندیشه سیاسی و عملکرد و مبارزات مذهبیشان، آغازگر حرکتی عقیدتی و مبارزه مسلحانه در برابر جریان‌های ضد‌دینی حکومت پهلوی بودند. مبارزات مکتبی آنان تا آنجا پیش رفت که علاوه‌بر قتل کسروی، به‌دلیل انحرافات دینیش، با ظهور یک سلسله جریانات سیاسی در کشور و آغاز نهضت ملی نفت، به ائتلاف با نیروهای ملی- مذهبی این نهضت پیوست و در این مسیر، با قتل عبدالحسین هژیر، زمینه راهیابی آیت‌الله کاشانی و ملیون را به مجلس دوره شانزدهم فراهم ساخت و درجریان نهضت ملی نفت، تمام توان خود را برای پیشبرد اهداف این نهضت به‌کار گرفت.

جمعیت فداییان اسلام، با ورود به مبارزات سیاسی، به تبیین تئوری یک حکومت ایده‌آل اسلامی پرداختند و در جریان حرکت اسلامی خود، تاکتیک مسلحانه را برگزیدند. در مبارزات ملی- مذهبی نهضت ملی نفت، با اعدام انقلابی رزم‌آرا، تحولی عظیم در روند نهضت ملی پدید آوردند که به پیروزی آن نهضت انجامید. حرکت انقلابی و مشی مسلحانه آنان نیز، الگوی نیروهای مبارز مذهبی کشور تا پیروزی انقلاب اسلامی قرار گرفت.

در این هنگام، عامل اصلی مخالفت با ملی شدن نفت در کشور یعنی رزم آرا، نخست وزیر کشور بود و هنگامی که هیچ راهی برای متقاعد ساختن او نیافتند، با هم‌پیمانی آیت‌الله کاشانی و ملیون متشکل در جبهه ملی، به قتل او مبادرت ورزیدند. قتل رزم‌آرا به‌دست فداییان اسلام، یکی از مهمترین عوامل ملی شدن صنعت نفت بود. علاوه‌بر‌آن، چنین حرکتی موجب گشت تا دولت ملی دکتر مصدق بر سر کار بیاید. اما، در طول دولت مصدق و به دنبال ایجاد اختلافا ت بین آن دولت و نواب صفوی، فداییان اسلام بازداشت و به زندان افتادند.

از همین زمان، ملی‌گرایان که در دولت ملی از مخالفین این جمعیت بودند، تلاش کردند تا با نادیده گرفتن نقش نیروهای مذهبی و حذف آنان از تاریخ نهضت ملی، ملی کردن صنعت نفت را به خود نسبت دهند. از‌این‌روی، با آگاهی از تأثیر‌گذاری ژرف این حرکت بر جنبش اسلامی مردم ایران، به طرح شبهه‌های تاریخی از طریق قلب حقایق و تحریف تاریخ و کم‌رنگ کردن نقش آنان در نهضت ملی نفت، پرداختند. از‌جمله این حرکت‌ها، انتساب قتل رزم‌آرا به محافظین او و انکار اقدام انقلابی خلیل طهماسبی در قتل رزم آرا است. اما اسناد و شواهد انجام این عمل توسط خلیل طهماسبی، بسیار شفاف و روشن بود. به‌همین دلیل، چون نمی‌توانستند به محو آن اسناد و شواهد بپردازند، به تحریف اسناد و تاریخ نهضت ملی نفت روی آوردند. در این مجموعه، اسناد صورت بازجویی‌های فداییان اسلام و آیت الله کاشانی و ملی‌گرایانی که خود در آن روزها با آنان هم پیمان و در خلق این وقایع همراه بودند، ارائه می‌گردد. این کتاب، مجموعه کاملی از مستندات تاریخی است که حقیقت تاریخی این مقطع را روشن می‌سازد. این اسناد، مهم ترین و مستند‌ترین شواهد تاریخی است که واقعیت نقش فداییان اسلام و خلیل طهماسبی را که خود قربانیان این واقعه بودند، نمایان خواهد ساخت.

ارائه صورت بازجویی‌های رهبر و اعضای جمعیت فداییان اسلام و آیت‌الله کاشانی و نیز، نیروهای ملی این نهضت، ضمن روشن ساختن مواضع هر یک از آن گروه‌ها و شخصیت‌ها، به رفع شبهه‌ها و پاسخ‌گویی مستند، به حقیقت‌جویان تاریخ معاصر،کمک می‌کند. این کتاب در 576 صفحه و در سال 1393 از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است. این کتاب در سال ۱۳۹۳ در ۵۷۶ صفحه از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.

داود امینی دوشنبه 18 اسفند 1393 ساعت 15:36

0 نظر

کتاب اعدام انقلابی رزم آرا به روایت اسناد تالیف داود امینی منتشر شد

کتاب اعدام انقلابی رزم آرا به روایت اسناد تالیف داود امینی

این کتاب در برگیرنده اسناد بازجویی نواب صفوی- فداییان اسلام- آیت الله کاشانی و اعضای جبهه ملی می باشد که به صورت مستند و مستدل به بسیاری از شبهات تاریخی پاسخ گفته و تحریفات تاریخی در این موضوع را روشن ساخته است. این کتاب در در سال ۹۳ از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.

داود امینی دوشنبه 6 بهمن 1393 ساعت 08:55

0 نظر

وب سایت رسمی داود امینی

وب سایت رسمی داود امینی

تقویم

کتابشناسی نواب صفوی و جمعیت فدائیان اسلام داود امینی و تکاپوهای آرمان گرایانه اسلامی داود امینی تا پروانه ای که سوخت

کتابشناسی نواب صفوی و جمعیت فدائیان اسلام داود امینی و تکاپوهای آرمان گرایانه اسلامی داود امینی تا پروانه ای که سوخت

تکاپوهای آرمانگرایانه ی اسلامی(فدائیان اسلام از زبان محمد مهدی عبد خدایی) - داود امینی- چاپ دوم

تکاپوهای آرمانگرایانه ی اسلامی(فدائیان اسلام از زبان محمد مهدی عبد خدایی) - چاپ دوم

موضوعات و منابع کتاب جمعیت فدائیان اسلام- داود امینی

مرکز اطلاع رسانی غدیر

جمعیت فدائیان اسلام

نویسنده : داوود امینی

ژ) آخرین سند باقیمانده از شهید نواب صفوی

کتاب : تکاپوهای آرمانگرایانه اسلامی (فدائیان اسلام، از زبان محمدمهدی عبدخدایی) تدوین داود امینی

کتاب : جمعیت فدائیان اسلام- نویسنده : داوود امینی

جمعیت فدائیان اسلام

نویسنده : داوود امینی

ک - علل ترور دکتر سید حسین فاطمی، توسط فدائیان اسلام

ل - مواضع فکری فدائیان اسلام، در برابر سیاستهای دولت مصدق

م - برخوردهای فکری و فیزیکی فدائیان اسلام با تشکیلات حزب توده

انتشار کتاب «اعدام انقلابی رزم‌آرا» نوشته: داود امینی

کتاب اعدام انقلابی رزم آرا به روایت اسناد تالیف داود امینی منتشر شد

پیوندها

دسته‌ها

ابر برجسب

برگه‌ها

جدیدترین یادداشت‌ها

نویسندگان

بایگانی

تقویم

جستجو

کتابشناسی نواب صفوی و جمعیت فدائیان اسلام داود امینی و تکاپوهای آرمان گرایانه اسلامی داود امینی تا پروانه ای که سوخت

تکاپوهای آرمانگرایانه ی اسلامی(فدائیان اسلام از زبان محمد مهدی عبد خدایی) - چاپ دوم

مرکز اطلاع رسانی غدیر

جمعیت فدائیان اسلام

نویسنده : داوود امینی

ژ) آخرین سند باقیمانده از شهید نواب صفوی

جمعیت فدائیان اسلام

نویسنده : داوود امینی

ک - علل ترور دکتر سید حسین فاطمی، توسط فدائیان اسلام

ل - مواضع فکری فدائیان اسلام، در برابر سیاستهای دولت مصدق

م - برخوردهای فکری و فیزیکی فدائیان اسلام با تشکیلات حزب توده