مقاله:«بررسی نقش کنگره ها و یادواره های شهیدان، در تاریخ شفاهی ایثار و شهادت» جهت همایش آرشیو شفاهی ایثار و شهادت، داود امینی

مقاله: «بررسی نقش کنگره ها و یادواره های شهیدان، در تاریخ شفاهی ایثار و شهادت»‍جهت همایش آرشیو شفاهی ایثار و شهادت، سال 92 

داود امینی

چکیده

   در جریان انقلاب اسلامی ایران که با دلاورمردی مبارزان مسلمان به پیروزی رسید، مردان بزرگی جان خود را در راه به سرانجام رسیدن آن از دست دادند و بسیاری نیز، زیر شکنجه های ساواک و در زندان های مخوف، سخت ترین ناملایمات را تحمل کردند. جنگ تحمیلی عراق علیه ایران هم بخشی از تاریخ سراسر افتخار کشور ماست. بازخوانی حوادث و وقایع آن، با استفاده از آثار و اسناد متقن میسر است. اسناد دفاع مقدس و شهدا و ایثارگرانی که در آن نقش داشتند، سندهایی هستند که گاهی ممکن است به صورت فیلم مصاحبه و یا بیان خاطره و به تعبیری آرشیو شفاهی باشد که برای انتقال حقایق وقایع دفاع مقدس به نسل های آینده، می توان به آن استناد جست.

    آرشیو شفاهی، یکی از روش های ضبط و انتقال تاریخ ایثارگران و شهیدان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی است که تاکنون مراکز اسنادی کشور گام های خوبی در این راستا برداشته اند. جمع آوری و تدوین خاطرات مبارزان مسلمان کشورمان در جریان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی که بسیاری از آنان به خیل شهدا پیوسته اند و جمع کثیری نیز در شمار ایثارگران قرار دارند، می تواند کمک زیادی به انتقال تاریخ کشورمان به آیندگان کند.

    برپایی کنگره ها و یادواره های شهدای مبارزان مسلمان انقلاب اسلامی و شهیدان دفاع مقدس که همواره در نقاط مختلف کشورمان و از سوی نهادها برگزار می شود، فرصتی است تا به انجام مصاحبه و گردآوری خاطراتی به شکل آرشیو شفاهی در باره شهدا و ایثارگران، از طریق مصاحبه و نقل خاطرات مبارزان و زندانیان سیاسی دوره پهلوی، سرداران جنگ تحمیلی و رزمندگان، جانبازان و آزادگان مبادرت گردد. خانواده های شهدا، ایثارگران، جانبازان و آزادگان، نمادهای ملموس جنگ تحمیلی هستند. جانبازان و آزادگان، اسناد زنده دفاع مقدس هستند، اما در مجموع اسناد صوتی و تصویری و به تعبیری آرشیو شفاهی، از اکثر آنها در اختیار نداریم.

     منابع اطلاعات و اسناد و آثار به جا مانده از دفاع مقدس، به عنوان ماده خام برای پژوهش گران و نویسندگان علاقه مند به قلم زدن در این حوزه، از ارزش والایی برخوردار است؛ لیکن تاریخ شفاهی مکمل این اطلاعات تاریخی خواهد بود. محققی که می خواهد وارد تحقیقات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و پژوهش در مورد شهدا و ایثارگران بشود، باید به حدی اسناد متقن و مستند در اختیارش باشد، تا به خاطر حرف های بی پایه و اطلاعات ضعیف، در تشخیص اسناد دچار سردرگمی نشود. تدوین آرشیو شفاهی در کنار آرشیو مستند شده اسناد، تنها راهی است که می تواند این گره را بگشاید. محققین نیاز دارند تا مصاحبه ها و خاطرات سرداران و رزمندگان و ایثارگران را با اسناد موجود تطبیق دهند تا بتوانند به درستی قضاوت کنند. این گونه است که می توان از تحریف تاریخ انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، ممانعت کرد. محققان تاریخ نگاری جنگ، درصددند تاریخ جنگ را در گذر زمان از گزند تحریف حقایق آن دور نگه دارند تا بدین وسیله دین خود را به خون شهدا و وظیفه خود را در قبال فرزندان این سرزمین ادا کنند. در این راستا، تهیه و تدوین تاریخ شفاهی ایثار و شهادت، یکی از بهترین ابزار است.